Programma 3 | Samen

We willen een kindvriendelijke gemeente zijn, waarbij we ervoor kiezen de nadruk te leggen op kansengelijkheid en bestaanszekerheid voor alle inwoners in de meest brede zin van het woord. Bestaanszekerheid vind je in werk, inkomen, gezondheid en (sociale) veiligheid. Wij willen deze behouden en vergroten door een sterke samenwerking met partners waarmee we investeren in preventie, positieve gezondheid en het bieden van een noodzakelijk vangnet.

 

Beleidskaders

Terug naar navigatie - Programma 3 | Samen - Beleidskaders

Voor het programma Samen zijn de volgende documenten van belang:

  • Visiedocument Samen Krachtig
  • Visie Jeugd  en uitvoeringsplan
  • Opdracht inkoop jeugdhulp regio Zuid-Drenthe
  • Regiovisie beschermd wonen en maatschappelijke opvang (BOCE)
  • Regiovisie ‘Geweld hoort nergens thuis’
  • Uitvoeringsplan Laaggeletterdheid
  • Programma Intergenerationele armoede 
  • Beleidsnotitie “Samen voor een gezonder Coevorden”
  • Sport- en preventieakkoord

Begrotingsdoelstelling (Wat willen we bereiken?)

Terug naar navigatie - Programma 3 | Samen - Begrotingsdoelstelling (Wat willen we bereiken?)

Doelstellingen Vangnet / Normalisering

Terug naar navigatie - Programma 3 | Samen - Begrotingsdoelstelling (Wat willen we bereiken?) - Doelstellingen Vangnet / Normalisering
  • Versterken van preventie en verkleinen van gezondheidsverschillen.
  • Versterken van de formele en informele ketensamenwerking.
  • Sturen op financiële beheersbaarheid in het sociaal domein. 

Activiteiten

Doelstellingen Bestaanszekerheid

Terug naar navigatie - Programma 3 | Samen - Begrotingsdoelstelling (Wat willen we bereiken?) - Doelstellingen Bestaanszekerheid
  • Ondersteuning van inwoners in hun (financiële) zelfredzaamheid.
  • Vergroten van participatie kwetsbare inwoners.
  • Doorbreken intergenerationele armoede.

Activiteiten

Doelstellingen Jeugd en onderwijs

Terug naar navigatie - Programma 3 | Samen - Begrotingsdoelstelling (Wat willen we bereiken?) - Doelstellingen Jeugd en onderwijs
  • Sterke sociale infrastructuur;
  • Versterking van het opvoed- en opgroeiklimaat;
  • Nieuwbouw De Nieuwe Veste;
  • Goede onderwijshuisvesting.

Activiteiten

Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Beleidsindicatoren - Indicatoren 'Waar staat je gemeente'
Indicator Eenheid 2021 2022 2023 2024
Werkloze jongeren % 2% 1% 2%
Kinderen in uitkeringsgezin % 7% 6% 6%
Niet sporters % 50,9% 50,2%
Lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners van 15-64 jaar 330,7 330,2 218,5 200,6
Personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners 346,5 314,8 301,7 303,2
Jongeren met delict voor rechter % 1% 1% 1%
Jongeren met jeugdbescherming % 1,4% 1,1% 1,0% 1,1%
Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar 12,7% 11,5% 11,7% 12,5%
Jongeren met jeugdreclassering % 0,2% 0,3% 0,6%
Absoluut verzuim per 1.000 leerlingen 0 3 2,6
Relatief verzuim per 1.000 leerlingen 25 27 31 35
Netto arbeidsparticipatie % 67,6% 69,3% 69,4% 69%
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-18 jaar* per 1.000 jongeren 7 3 8 8
Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO) % 2,0% 2,7% 2,2% 2,2%
Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo per 10.000 inwoners 690 650 710 780

Financiën

Terug naar navigatie - Financiën - Financiële afwijkingen

De financiële afwijkingen zijn als volgt.

PROGRAMMA 3
Bedragen x € 1.000
Product Onderwerp 2025 2026 2027 2028
Veiligheidsbevorderende maatregelen Meerkosten inhuur BOA`s -50
Individuele voorzieningen Jeugdzorg -6.150
Individuele voorzieningen Collectieve zorgverzekering minima 145
Individuele voorzieningen Wmo 200
Participatie EMCO-Groep, begrotingswijziging 2025 22
Onderwijs Onderwijsachterstanden -170
Sport en zwembaden Kapitaallasten kwaliteitsimpuls Sport 236
Totaal -5.767

Veiligheidsbevorderende maatregelen, incidenteel nadeel € 50.000
De kosten voor de inhuur van de BOA’s worden hoger dan begroot. Dit heeft als reden:
-    Extra inhuur zodat er standaard twee BOA koppels aanwezig zijn ( we hebben 3 BOA’s in vaste dienst), we moeten er dus altijd 1 extra inhuren. (Dit is destijds niet meegenomen in de Dienstverleningsovereenkomst met stichting Veiligheidszorg, loopt tot eind 2026)
-    Extra inhuur tijdens evenementen zoals 80 jaar vrijheid, Ganzemarkt, paasvuren, oud en nieuw. Maar ook voor extra controles op casussen en evenementen vanwege terugtrekkende beweging politie.

Individuele voorzieningen Jeugd, structureel nadeel ca. € 6.150.000
We voorzien een financiële afwijking op de jeugdzorg. Bij het vaststellen van de begroting werd al een overschrijding van € 4 mln verwacht. Daarnaast was in de paragraaf weerstandsvermogen gemeld dat er een reëel risico dat op verdere overschrijdingen door externe ontwikkelingen, berekend op € 1,3 mln.  Op basis van de actuele informatie verwachten we € 6,2 mln overschrijding. Deze heeft de volgende oorzaken: 
-    €300.000:  extra uitgaven vanwege jeugdigen in het AZC met jeugdhulp. 
-    €232.000:  afwijkende declaraties voorgaande jaren; 
-    € 1,5 mln: de toewijzing van drie jeugdigen die ons € 600.000 per persoon per jaar kosten. Ook gemeenten om ons heen worden geconfronteerd met dit soort casuïstiek.

  • Om te voorkomen dat kosten verder oplopen nemen we nog dit jaar de volgende maatregelen:
  • We gaan na op welke producten er veel stijging is en bespreken in het team welke aanvullende maatregelen nog genomen kunnen worden en welke maatregelen tot nu toe onvoldoende werken.
  • We bespreken of de kosten van de jeugdigen in het AZC ten laste kunnen worden gebracht van de asielbudgetten en/of welk signaal we hier landelijk over af kunnen geven.
  • Voor wat betreft de dure niet-ingekochte één-op-één-plaatsingen wordt regionaal gekeken of er combinaties met andere jeugdigen kunnen zijn.   Voor het woonplaatsbeginsel is dit niet mogelijk.
  • We onderzoeken of de partij die de één op één begeleiding levert, ook levert conform afspraak (wordt ook echt geleverd waar dit hoge bedrag voor staat)
  • We zijn kritisch op de ingezette ondersteuning door de aanbieders. In evaluaties komt het bereiken van de doelen aan de orde en de backoffice checkt het declaratieverkeer op afwijkingen.
  • We kijken vooral naar de één-op-één-plaatsingen wanneer de kinderen over kunnen naar een andere plek, omdat het voor hun ontwikkeling én voor de kosten niet goed is om daar te blijven. Bij alle casussen wordt kritisch gekeken of verblijf nog nodig is.
  • Andere al genomen maatregelen zijn inzet van de POH’s (sinds een aantal jaren), triage, bij enkelvoudige jeugdhulpaanvragen intake en voortgangsgesprek, onderhandelen op de prijs bij cliëntgebonden overeenkomsten. 


Individuele voorzieningen, Collectieve zorgverzekering minima, incidenteel voordeel € 145.000

De oorzaak van de onderschrijding kent meerdere factoren. Uit analyse blijkt dat Coevorden aanzienlijk minder inwoners bereikt dan het landelijke gemiddelde (21,9% vs. 34% in 2025). Tot en met een inkomensgrens van 110% is het uitgebreide pakket niet beschikbaar, terwijl juist deze groep mogelijk behoefte heeft aan extra dekking. Bovendien daalt de gemeentelijke bijdrage fors bij een inkomen boven 110%, wat vooral nadelig uitpakt voor lage inkomens met een relatief grote zorgbehoefte. Oudere alleenstaanden maken het meest gebruik van het duurste pakket, waarvoor de gemeentelijke tegemoetkoming het laagst is. In 2026 onderzoeken we hoe we deze doelgroep beter kunnen bereiken en het beschikbare budget gerichter kunnen inzetten.


Individuele voorzieningen Wmo, incidenteel voordeel € 200.000

In 2025 resteert circa € 200.000 op het budget voor individuele Wmo-voorzieningen. Dit betreft een incidentele onderschrijding, die verklaart kan worden door de achterstand in het behandelen van aanvragen. Voor de komende jaren verwachten wij geen vergelijkbare onderschrijdingen. Integendeel, door de dubbele vergrijzing en de toenemende complexiteit van ondersteuningsvragen voorzien wij een stijging van de uitgaven binnen de Wmo. Dit sluit aan bij landelijke en regionale trends, waarin de vraag naar ondersteuning en maatwerkvoorzieningen toeneemt. Deze onderschrijding wordt daarom gezien als een eenmalig effect zonder gevolgen voor de meerjarige ramingen.


Onderwijsachterstanden, incidenteel nadeel € 170.000

Het tekort heeft een aantal oorzaken. Tot en met 2022 waren er telkens middelen over in de aanpak van onderwijsachterstanden. Er is toen ingezet op een verruiming van de afspraken en op het vergroten van het bereik van het aantal doelgroeppeuters. De verruiming hield in extra budget voor kwaliteit en een verruiming van het begrip doelgroeppeuters van 2,5 jaar naar 2 jaar en 3 maanden. De verruiming van dit begrip is ook in de regeling Voorschoolse educatie vastgelegd en moet dan ook zo worden uitgevoerd. Het bereik van de doelgroeppeuters ligt in Coevorden inmiddels op 93%. De rijksbijdrage wordt gebaseerd op gemeenten met een vergelijkbare stedelijkheidsgraad (bereik 78 %) en het landelijk gemiddelde (75 %). Hierdoor is ons huidige budget onvoldoende om in de behoeften van onze gemeente en die van de partners te voorzien. Dit heeft tot gevolg dat ons budget niet meer voldoende is. Per 1 juli 2025 gelden er nieuwe subsidievoorwaarden. Deze regeling is minder ruim gemaakt zodat deze beter moet gaan passen in het budget wat wij krijgen van het rijk. Omdat deze nieuwe regeling pas per 1-7-2025 is ingegaan hebben we nog steeds te maken met een tekort


Sport en zwembaden, kapitaallasten kwaliteitsimpuls sport, incidenteel voordeel € 236.000

De Kwaliteitsimpuls sport is niet volledig afgerond in 2024. Zowel voor fase 1 als voor fase 2 moeten de laatste definitieve vaststellingen nog plaatsvinden. Het incidentele voordeel ontstaat doordat wij in de programmabegroting 2025 rekening hebben gehouden met afronding in 2024 en daarmee start van de kapitaallasten in 2025. 

Ontwikkelingen, risico's en successen

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Ontwikkelingen, risico's en successen - Ontwikkelingen

Veiligheidsbevorderende maatregelen, Opvang ontheemden Oekraïne
In opdracht van het Rijk maken wij in het kader van de opvang ontheemden Oekraïne kosten voor de inrichting en huur van de opvanglocaties, de verstrekking van leefgeld, inhuur extern personeel, beveiliging en allerlei gerelateerde zaken. Hiervoor ontvangen wij van het Rijk een vergoeding van (op dit moment) € 44 per dag per opvangplek. De voorschotdeclaratie voor 2025 van € 3.000.800 hebben wij ontvangen en nemen wij op in de begrotingswijziging behorend bij de bestuursrapportage 2025.

Toenemende werklast APV/Bijzondere wetten Vergunningverlening
Uit de Benchmark uitgevoerd door Berenschot (2024) blijkt dat de gemeente Coevorden 98% meer APV-vergunningaanvragen en 17% meer aanvragen voor evenementenvergunningen heeft dan vergelijkbare gemeenten, maar minder formatie. Het aantal aanvragen is gestegen van 321 (2022) naar 661 (2024), een verdubbeling in twee jaar. Ook het VTH Jaarverslag 2024 en uitvoeringsprogramma 2025 van de gemeente onderbouwen dit tekort. 
Bovendien willen we meer regie op evenementen en zien een toenemend aantal oud&nieuwfeesten als gevolg van het verdwijnen van vuurwerk.  De huidige capaciteit is hiervoor onvoldoende. 

Strafkorting
Wij hebben toegezegd dat wij rapporteren over het aantal opgelegd maatregelen in het kader van de participatiewet. welnu, er zijn in het eerste half jaar van 2025 vier maatregelen opgelegd; dat wil zeggen dat de hoogte van de uitkering verlaagd is omdat verplichtingen niet nagekomen werden. De vier maatregelen variëren in hoogte van € 66,43 tot € 134,55.

Risico's

Terug naar navigatie - Ontwikkelingen, risico's en successen - Risico's

Inkomen BUIG

BUIG staat voor: Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten. Voor het jaar 2025 verwachten we te koersen op een tekort op het BUIG-budget van 8%. Het verschil tussen de begrote 5% en het verwachte tekort van 8% verwachten wij te kunnen gaan oplossen door een aantal maatregelen. Het effect daarvan is nog niet zeker. Daarom melden we dit als risico.