Bestuurlijke samenvatting

Beleid

Terug naar navigatie - Beleid

Programma’s
Het werken in een programmastructuur werpt vruchten af. Nu bijvoorbeeld voor Duurzaamheid het team op sterkte is en de projecten en medewerkers vanuit verschillende teams samen zijn gebracht, is het met name binnen de pijler energietransitie gelukt om stappen te zetten. De toekenning van een Rijkssubsidie van € 4 miljoen voor een project Aardgasvrije Wijken in Dalen is een mooie opsteker.  
Ook in het programma Vitale Vakantieparken is het team uitgebreid en nu op orde. De informatieophaaldag Ermermeer is succesvol verlopen en vormt aanleiding voor vervolgacties. Eén van de resultaten is dat om de doelen te bereiken meer inzet nodig is, met name op handhaving.

Woonvisie
In de uitvoering van de woonvisie zetten we stappen, maar de uitvoering vraagt wel meer tijd dan verwacht. Een aantal onderdelen lopen op schema, zoals de concrete plannen die reeds in procedure waren, de prestatieafspraken met de corporaties en de begeleiding van lokale wooninitiatieven. Andere onderdelen zoals nieuwe woningbouwlocaties en flexwonen kosten meer voorbereidingstijd. Voor het realiseren van 750 nieuwe woningen in 2030 liggen we evenwel goed op schema.

Sociaal Domein
Een ander onderwerp is het terugdringen van de tekorten in het Sociaal Domein. Na de visie Jeugd is het uitvoeringsplan geschreven. De concrete uitvoering hiervan loopt echter vertraging op, waardoor het sturen op uitstroom en het afschalen van zorg, nog steeds prioriteit heeft, maar nog niet actief opgepakt is. Sterker nog, door de wachttijden in de (jeugd) GGZ treedt eerder een tegengesteld effect op. Onbehandelde problematieken worden heftiger en er wordt om de wachttijden te overbruggen een groter beroep gedaan op de praktijkondersteuners huisartsen en het Maatschappelijk Werk Coevorden. Hetzelfde geldt grotendeels voor de Wmo.
Tegelijk zien we ook positieve ontwikkelingen in het Sociaal Domein. We zien dat het beroep op de bijstandsuitkeringen in verhouding nog steeds laag is.  Daarnaast hebben vanaf 2020 actief ingezet op de wijziging van de verordening en aanscherping van tarieven en wijze van indiceren van de PGB’s. Dit leidt tot een kostendaling waarmee een gedeelte van de taakstelling kan worden ingeboekt. 

Bestaanszekerheid
Inwoners die het financieel moeilijk hebben worden vanuit schuldhulpverlening en het project vroegsignalering zo veel en vroeg mogelijk ondersteund. Betaalbaar wonen, hogere energielasten, een voorspelbaar inkomen, betaalbare zorg en ook het kunnen sparen voor onverwachte noodzakelijke uitgaven zijn niet meer alleen aan de orde bij minima huishoudens. Ook inwoners met een hoger inkomen komen nu vaker in de financiële problemen. Vanaf het 2e kwartaal van 2022 kunnen huishoudens tot 120% van de bijstandsnorm de energietoeslag van € 800 aanvragen bij de gemeente Coevorden. Inwoners die bij ons bekend zijn en hiervoor in aanmerking komen, hebben deze toeslag van ons ontvangen. Daarnaast werken we vanuit het sociaal domein samen met het programma duurzaamheid voor een integrale aanpak voor energiearmoede.  

Wonen en Zorg
De samenwerking in de regio heeft in de eerste helft van het jaar flink aandacht gehad. In Drents verband en specifieker Zuid/Oost-Drents verband is er samen opgetrokken om minister Hugo de Jonge te voorzien van concrete afspraken voor woningbouw ook in onze regio. In BOCE vinden we elkaar rondom wonen en zorg in de opmaat naar een woonzorgvisie later dit jaar. Ook treffen we voorbereidingen voor een nieuwe regiodeal-aanvraag en het ontwikkelen van een netwerkstrategie met onze partners in BOCE.

Bedrijfsleven
De strategische koers voor de Dutch Tech Zone is vastgesteld. Het goed verbinden van het bestaande bedrijfsleven aan de profilering van onze regio als maakindustriegebied vinden we belangrijk. Dit versterkt het netwerk en biedt kansen voor het aanhaken van nieuwe bedrijvigheid. 

Kwaliteitsimpuls
Na de besluitvorming in december 2021 is het afgelopen halfjaar gestart met het project herhuisvesting van de scholengemeenschap De Nieuwe Veste. Naast het realiseren van een moderne school, biedt dit ook kans om het bedrijventerrein Holwert een kwaliteitsimpuls te geven. Hier zullen we samen met de school en de aanwezige bedrijven in optrekken. 

350 jaar ontzet
Het jaar 2022 is voor onze gemeente een bijzonder jaar. We staan stil bij het feit dat we 350 jaar geleden ontzet zijn. Het is mooi om in het jaar van de culturele gemeente bij deze herwonnen vrijheid stil te staan. In tal van activiteiten komt dit terug. 

Retail en horeca
In economisch opzicht zijn de effecten van corona voor onder meer de retail- en horeca sector nog steeds merkbaar. In de gesprekken met de ondernemersverenigingen en centrummanagement houden we de vinger aan de pols. 

Agrarische sector
Een andere sector waar momenteel veel onzekerheid heerst is de agrarische sector. Het herstellen van een evenwicht tussen economie en ecologie is een grote opgave waarbij de belangen van klimaat, natuur en boeren met elkaar conflicteren. De plannen die het Rijk heeft gepresenteerd voor stikstofreductie zullen ingrijpende gevolgen hebben. De provincies zijn nu aan zet om tot een verdere concretisering te komen. Wij vinden het van belang dat de sector een duurzaam perspectief geboden wordt. In onze contacten zullen we daar aandacht voor blijven vragen. 

Toerisme
De beleidsvisie op Toerisme is vastgesteld. De vier centrale thema's zijn het bieden van een vitaal aanbod, het zijn van een levendige gemeente, de profilering van de fiets- en wandelmogelijkheden en het bieden van een optimale informatievoorziening. Hier trekken we nauw met de sector op. 

Organisatie
Zoals al aangegeven is het voor een aantal opgaven lastig gebleken om geschikte menskracht in huis te halen. Dit leidt op een aantal plaatsen tot druk op de organisatie. Op basis van de huidige gegevens en cijfers zien we een overschrijding van de personele kosten bij het team Maatschappelijke Organisatie (MO) en het team Klantcontactcentrum, Burgerzaken & Belastingen (KBB). De overschrijding is ontstaan doordat er ingehuurd is om langdurige ziekte en vacatures op te vangen. Het is inmiddels gelukt om een behoorlijk aantal vacatures in te vullen. In de tweede helft van 2022 zijn we daarom beter op sterkte. Het langdurig verzuim is echter nog niet op alle plaatsen opgelost.

Het schakelen tussen alle opgaves en die van de toekomst vraagt van ons om slimmer te werken voor onze inwoners. De balans tussen bestuurlijke ambities en de draagkracht van de ambtelijke organisatie blijft een aandachtspunt. Tijdens de verbouwing moet de verkoop gewoon doorgaan, maar eenvoudig is dat natuurlijk niet. Daarom zijn we gestart met het organisatiebrede programma Toekomstbestendige Organisatie. In de komende periode zal de manier van werken en de processen binnen onze organisatie centraal staan. Hierdoor zal ook de manier waarop uitvoering gegeven wordt aan de bestuurlijke opgaven veranderen. Hiervoor doen we twee nulmetingen. Eén op het gebied van personeel en de ander op het gebied van onze digitale volwassenheid. De actuele personele behoefte voor MO en KBB is in het tweede kwartaal met een teamscan in beeld gebracht. In de tweede helft van het jaar zetten we in op een aanpak voor de duurzame invulling hiervan. Ook gaan we door met de ingezette ontwikkeling, die we ook verankeren in die aanpak. Er is een strategie uitgewerkt en plan opgesteld met acties op basis van prestatie-indicatoren ten aanzien van de dienstverlening aan de inwoners; ontwikkeling en verbetering van leiderschap; de medewerkerstevredenheid en het inrichten van efficiënte processen.

Het blijft de komende tijd, wellicht zelf jaren, een grote uitdaging om goede mensen te vinden en behouden. En ondanks al onze inspanningen op dat gebied zal dat waarschijnlijk niet altijd lukken. Dat betekent dat we soms andere keuzes moeten maken of creatieve oplossingen moeten bedenken. De aanwezige menskracht heeft met het vraagstuk van de vluchtelingenopvang een enorme extra opgave voor de kiezen gekregen. Dit houdt in dat sommige onderdelen in de uitvoering doorlopen tot in de tweede helft van 2022 en/of 2023. Dit kan eventueel als gevolg hebben dat het overhevelen van budgetten naar 2023 nodig zal zijn.

Financiën

Terug naar navigatie - Financiën op hoofdlijnen

Financieel perspectief
Het saldo van de halfjaarrapportage is € 1,6 miljoen positief.  De meircirculaire valt positief uit en in het sociaal domein hebben we ook enkele voordelen. Daar staan echter ook een paar nadelen tegen over. De inflatie van dit moment leidt tot hogere kosten voor bijvoorbeeld brandstof en onderhoud. Daarnaast hebben we op dit moment met name op het vlak van personele kosten te maken met een forse overschrijding. Een deel van dit effect vloeit voort uit CAO-ontwikkelingen en kent daarmee een structureel karakter. Een ander deel is het gevolg van onder andere een hoog verzuim en een relatief groot verloop.  De balans tussen bestuurlijke ambities en de draagkracht van de ambtelijke organisatie blijft  daarmee een aandachtspunt. We werken hier hard  aan het kader van Toekomstbestendig organiseren. Tijdens de verbouwing moet de verkoop gewoon doorgaan, maar eenvoudig is dat natuurlijk niet. Hierdoor is sprake van een veel inhuur. In de basis zijn dit incidentele kosten. Deze ontwikkelingen vragen echter wel om een structurele oplossing.  In programma 5 is op het onderwerk Toekomstbestendig organiseren een nadere toelichting opgenomen.

Circulaires
Bij wijze van uitzondering bevatte de circulaire van december 2021 ook enkele mutaties die voor uitkeringsjaar 2022 en verder. De effecten van 2022 zijn in deze halfjaarrapportage verwerkt. Daarnaast zijn de effecten van de meicirculaire 2022 in deze rapportage verwerkt. In de meicirculaire zijn de accressen vanaf 2022 bijgewerkt. Voor alle jaren vanaf 2022 is sprake van een hoge opwaartse bijstelling van het accres. De accressen zijn hoger dan aangekondigd in de voorgaande circulaires en ook hoger dan aangekondigd in de startnota van het kabinet.  Gemeenten hebben daarnaast minder gedeclareerd bij het BCF, waardoor de ruimte onder het plafond groter is geworden. De afrekening over 2021 vindt plaats in 2022 als incidentele compensatie. Dit leidt tot een incidentele meevaller.  Per saldo hebben we op de inkomsten uit de circulaires een positief resultaat van € 2,8 miljoen.

Overlopende budgetten
Vanuit 2021 hebben wij meerdere overlopende budgetten meegenomen naar 2022. Door onder andere de coronacrisis en het uitstel van de Omgevingswet hebben wij niet alle ambities in de volle omvang kunnen realiseren. Dit betekent dat wij dit jaar een extra opgave hebben naast onze bestaande werkzaamheden en ambities. In het eerste half jaar vroeg dit vanwege de coronamaatregelen ook nog steeds creativiteit en flexibiliteit van onze organisatie. Door het meenemen van overlopende budgetten en de nieuw beschikbaar gestelde middelen voor het uitvoeren van ontwikkelingen, zien wij de druk op onze organisatie toenemen. Dit ziet u terug in de verschillende oranje en rode indicatoren op de programma’s. Met name de indicator 'tijd' hebben wij met regelmaat op oranje moeten zetten. 

Solvabiliteit
Om onze vermogenspositie te versterken, storten wij jaarlijks € 2 miljoen in de algemene reserve. Mede hierdoor hebben wij in de afgelopen jaren een stevige buffer kunnen opbouwen. We hebben een reserve achter de hand om risico’s af te dekken en te kunnen investeren in onze gemeente. De solvabiliteit is op dit moment 37% en dat is binnen de afgesproken bandbreedte. Bij de Programmabegroting hebben wij een inschatting gemaakt van de meerjarige ontwikkeling van de solvabiliteit. Hoe zich dit ontwikkelt, is afhankelijk van meerdere factoren. De solvabiliteit is de verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen (o.a. langlopende leningen). 


SAMENVATTING FINANCIËLE EFFECTEN
Bedragen x € 1.000
Programma 2022 2023 2024 2025
1 | Economie, onderwijs en cultuur
2 | Werk, jeugd en zorg 489
3 | Ruimte en leefomgeving 192
4 | Openbare ruimte -80 -30 -30 -30
5 | Bestuur en organisatie -1.846 -157 -157 -157
6 | Financiering en dekkingsmiddelen 2.815
Kleine verschillen -39
Totaal 1.531 -187 -187 -187

Vrije begrotingsruimte

Terug naar navigatie - Vrije begrotingsruimte

Conform de beleidslijn in de Nota financieel beleid verwerken wij het tussentijdse resultaat van de Halfjaarrapportage op de stelpost vrije begrotingsruimte. Met de begrotingswijziging die bij deze halfjaarrapportage hoort, voegen wij het bedrag aan deze stelpost toe. Als wij dit najaar uw raad geen voorstellen ten laste van deze stelpost aanbieden, valt het bedrag op deze stelpost vrij bij de jaarrekening 2022.

Meerjarige effecten die ook na 2023 van toepassing zijn, betrekken wij bij de samenstelling van de Programmabegroting 2023. Dan zullen wij het totaal van alle mutaties uitwerken, waaronder de Kaderbrief 2023 en de Halfjaarrapportage 2022. Het effect in 2023 verwerken wij daarom niet op de stelpost vrije begrotingsruimte. Om u een beeld te geven van de omvang van de stelpost vrije begrotingsruimte in relatie tot deze Halfjaarrapportage, geven wij onderstaand de diverse bedragen weer

FINANCIEEL MEERJARENPERSPECTIEF
(Bedragen x € 1.000)
2022 2023 2024 2025
Stelpost vrije begrotingsruimte 630 1.709
Halfjaarrapportage 2022 1.531 -187 -187 -187
Saldo 1.531 -187 443 1.522

Verloop algemene reserve

Terug naar navigatie - Verloop algemene reserve

Het verloop van de algemene reserve is in de komende jaren als volgt. Een uitgebreid overzicht treft u aan in de bijlage. 

VERLOOP ALGEMENE RESERVE
(bedragen x € 1.000) Prognose Begroting
2022 2023 2024 2025
Stand algemene reserve begin boekjaar 34.267 36.937 38.479 40.479
Toevoegingen aan de reserve 5.780 2.000 2.000 2.000
Onttrekkingen aan de reserve -3.110 -458
Stand algemene reserve eind boekjaar 36.937 38.479 40.479 42.479