Geachte leden van de raad,
In deze brief beschrijven we welke ontwikkelingen op de gemeente afkomen in het komende jaar en wat deze voor ons betekenen. Wat heeft mogelijk financiële consequenties? Wat verwachten we te kunnen realiseren? In het bestuursprogramma 2022-2026 zijn de lijnen voor de komende jaren uitgezet. Hier houden we aan vast. De kaderbrief geeft aan waar aanpassingen nodig zijn, welke afwijkingen zich voordoen en waar extra accenten aangebracht moeten worden. We doen dat door de indeling van het bestuursprogramma te volgen. Zaken die op schema liggen, benoemen we niet in deze kaderbrief. In de programmabegroting 2024 vindt de verdere verdieping van activiteiten plaats en worden waar nodig middelen aangevraagd.
Focus en ambitie
Voor 2024 kiezen wij een beperkt aantal onderwerpen waar wij ons op richten. Dit helpt om koersvast te blijven. Van deze onderwerpen weten we dat ook u hierin een grote ambitie heeft. Wij hebben getracht daarin uw koers te verwoorden en vragen u om deze koers mee te wegen in contacten in de samenleving en in de afweging van besluiten.
De volgende thema’s hebben voor ons prioriteit in 2024:
- het realiseren van de woonambitie met oog voor het eigen karakter van dorpen en wijken. Daarbij hebben we aandacht voor ruimtelijke kwaliteit, betaalbaarheid en duurzaam wonen in een leefbare omgeving.
- het verder zetten van stappen in het versterken van duurzaamheid, klimaatbestendigheid en biodiversiteit in onze gemeente;
- samen met onze ondernemers, partners en inwoners werken aan een toekomstbeeld voor het buitengebied;
- bestaanszekerheid en kansengelijkheid als randvoorwaarden voor prettig leven. Dit betekent inzet op brede preventie;
- het scheppen van randvoorwaarden voor een veilige samenleving. Dit gaat om zowel toezicht en handhaving als cybersecurity en ondermijning;
- de continue doorontwikkeling van de organisatie. Dit is nodig om bovenstaande thema’s goed en toekomstbestendig te kunnen doen. Het programma Toekomstbestendige Organisatie (TBO) is voor ons momenteel de manier om aan deze opgave te werken. Hierover gaan wij met u in gesprek na de zomer van 2023.
In al deze onderwerpen staat onze inwoner centraal. We werken daarbij zoveel mogelijk samen met inwoners en partners in de regio en over de grens. Als eerste overheid willen wij zichtbaar en bereikbaar zijn. Daarom gaan we in 2024 met verschillende vormen van participatie aan de slag, maken we optimaal gebruik van de jongerenraad en gaan we door op de ingeslagen weg van gebiedsgericht werken.
Externe ontwikkelingen
De wereld is op allerlei vlak in beweging en dat brengt onzekerheid met zich mee voor ons allen. We blijven alert op actualiteiten en ontwikkelingen. De realiteit is dat er in de omgang met wat er op ons afkomt dikwijls een verschil is tussen de overheid die we willen en die we kunnen zijn.
Naar verwachting blijft de huisvesting van ontheemden ook in 2024 een belangrijke opgave. Daarnaast zijn er ontwikkelingen binnen de Rijksoverheid die van ons als gemeente extra inzet vragen maar ook kansen kunnen bieden. Denk hierbij aan de woondeals, het Nationaal Programma Landelijk Gebied, de uitvoering van de Omgevingswet en wetswijzigingen in het sociaal domein. Het is nog onzeker wat de effecten zullen zijn van het landelijk stikstofbeleid: op de toekomst van de agrarische sector en het landelijk gebied, op woningbouw en bedrijventerreinen.
Ook benoemen wij hier onze gemeenschappelijke regelingen. Prijsontwikkeling, maar ook keuzes in beleid en serviceverlening zorgen ervoor dat er binnen deze regelingen extra middelen nodig zijn.
We zijn blij om te kunnen zeggen dat de gemeente Coevorden financieel gezond is. Tegelijkertijd zien we naar de toekomst toe ook onzekerheden. Zo hebben we rekening te houden met het feit dat de kabinetsplannen reiken tot en met 2025. Tot dat jaar leidt dit tot hogere baten uit het Gemeentefonds. In 2026, in het zogenoemde ravijnjaar, vallen de baten sterk terug. We vinden het noodzakelijk om de vinger aan de pols te houden en ontwikkelen daarom een instrument dat inzicht geeft in onze financiële positie. Deze gebruiken we bij voorstellen die financiële consequenties hebben.
Keuzes
Als gemeentelijke overheid hebben we ambities en verantwoordelijkheden. Deze hebben we te realiseren binnen een knellende arbeidsmarkt. Meer middelen uittrekken voor personeel biedt daardoor vaak geen oplossing. Daarnaast werken we binnen financiële kaders en met bestaande systemen en processen. We hebben de afgelopen jaren al ontwikkelingen in gang gezet en zijn verplichtingen aangegaan waar we ons als betrouwbare overheid aan willen houden. Denk hierbij aan de nieuwbouw van De Nieuwe Veste, de huisvesting van de gemeentewerf, MFC Schoonoord, de verschillende inhoudelijke programma’s en de actualisatie van het meerjarig onderhoud. Dit vraagt om heldere keuzes en afwegingen.