Wettelijk kader

De belangrijkste wettelijke kaders zijn:
    - de Gemeentewet (GW);
    - de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr);
    - het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV);
    - het Burgerlijk wetboek (Boek 2, rechtspersonen).

De Gemeentewet bepaalt dat het besluit (van het college) tot oprichting van een nv of bv of een deelneming daarin niet wordt genomen dan nadat de raad in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen.

In de Wgr is opgenomen dat de gemeenteraad besluit tot het instellen van gemeenschappelijk regelingen. Ook het college kan voor de uitoefening van bepaalde bestuursbevoegdheden een gemeenschappelijke regeling aangaan (de zogenaamde collegeregeling), na verkregen toestemming van de gemeenteraad. De Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe en de Veiligheidsregio Drenthe zijn voorbeelden van een collegeregeling.

Het BBV bepaalt dat de gemeente in de paragraaf verbonden partijen bij de begroting en rekening de visie op deze partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen opneemt. Daarnaast schrijft het BBV voor dat van de verschillende verbonden partijen minimaal de volgende informatie wordt opgenomen:
    a. de naam en de vestigingsplaats;
    b. het openbaar belang dat op deze wijze behartigt wordt;
    c. de veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende het begrotingsjaar in het belang dat de gemeente in de verbonden partij heeft;
    d. het eigendom en het vreemd vermogen van de verbonden partij;
    e. het resultaat van de verbonden partij.

Deze voorschriften geven ook aan dat er bij een verbonden partij altijd sprake is van een financieel én een bestuurlijk belang.

In het Burgerlijk wetboek (Boek 2, rechtspersonen), zijn bepalingen opgenomen over de verschillende rechtspersonen waarin ook een gemeente kan deelnemen. Het gaat om vennootschappen (Naamloze of Besloten Vennootschappen (nv’s of bv’s)), verenigingen en stichtingen.

Verbonden partijen kunnen in Coevorden als volgt worden ingedeeld:
1. publiekrechtelijk verbonden partijen (gemeenschappelijke regelingen);
2. privaatrechtelijk verbonden partijen (bijvoorbeeld nv, bv, vereniging).
    a. deelnemingen (nv’s of bv’s);
    b. publiek Private Samenwerking (PPS-constructies).

Er zijn taken die de gemeente niet direct zelf uitvoert, maar waarvoor samenwerking kan of zelfs moet worden gezocht met  andere overheden. Het gaat hier dan met name om een relatief afgebakende, meestal specialistische gemeentelijke taak. In het volgende overzicht zijn de bevoegdheden en verantwoordelijkheden opgenomen, zoals deze in de gemeente Coevorden voor gemeenschappelijke regelingen gelden.

Bevoegdheden en verantwoordelijkheden publiekrechtelijke verbonden partijen
Vertegenwoordiging	Een collegelif is gemeentelijk vertegenwoordiger in het algemeen bestuur.
	Het algemeen bestuur benoemt het dagelijks bestuur.
Verantwoording	Instrumenten die de gemeente beschikbaar heeft zijn:
	- Inlichtingenplicht;
	- Verantwoordingsplicht;
	- Ontslag/terugroepen gemeentelijk vertegenwoordiger.
Verantwoordingslijn	- Leden van het dagelijks bestuur zijn verantwoording verschuldigd aan het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling.
	- Leden van het algemeen bestuur zijn verantwoording verschuldigd aan de raad.
	- Leden van het algemeen bestuur van een collegeregeling zijn zowel verantwoording verschuldigd aan het college als de raad.
Jaarstukken	- De begroting wordt eerst vastgesteld nadat de gemeenteraad in de gelegenheid is gesteld zijn zienswijze kenbaar te maken.
	- De jaarrekening wordt ter informatie aan de raad gezonden.

Er zijn taken die de gemeente niet direct zelf uitvoert, maar waarvoor samenwerking wordt gezocht door middel van deelname in privaatrechtelijke rechtspersonen. In het volgende overzicht zijn de bevoegdheden en verantwoordelijkheden opgenomen, zoals deze in de gemeente Coevorden in de privaatrechtelijke vertegenwoordiging gelden.

Bevoegdheden en verantwoordelijkheden publiekrechtelijke verbonden partijen
Vertegenwoordiging	Een collegelid is gemeentelijk vertegenwoordiger in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) of Algemene Ledenvergadering (ALV).
Verantwoording	Leden van de Raad van Commissarissen/bestuurders dienen het belang van de onderneming en leggen verantwoording af aan de AVA.
Verantwoordingslijn	- De door het college benoemde gemeentelijk vertegenwoordiger in de AVA of Gesellschafterversammlung legt verantwoording af aan het college en de gemeenteraad.
	- Leden van de Raad van Commissarissen of Aufsichtsrat leggen verantwoording af aan de AVA of Gesellschafterversammlung.
	- Er is sprake van een scheiding tussen opdrachtgever en aandeelhouder.
Jaarstukken	- In de AVA worden de jaarstukken vastgesteld.
	- Verantwoording over de realisatie van de beoogde doelstellingen vindt plaats via deze jaarstukken

 Voor het aangaan van een samenwerkingsverband met verbonden partijen heeft de gemeente veel beleidsruimte. In het volgende hoofdstuk wordt op de punten waarin de raad beleidskeuzes kan maken nader ingegaan.