Programma 2 | Werk, jeugd en zorg

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

Beleidsindicatoren progr.2

Terug naar navigatie - Indicatoren 'Waar staat je gemeente'
Indicator Eenheid Jaar Waarde
Coevorden
Werkloze jongeren % 2019 2,0%
Kinderen in uitkeringsgezin % 2019 6,0%
Niet sporters % 2016 57,0%
Lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners van 15-64 jaar 2020 338,90
Personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners 2020 378,30
Jongeren met delict voor rechter % 2019 1,0%
Jongeren met jeugdbescherming % 2020 1,2%
Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar 2020 10,8%
Jongeren met jeugdreclassering % 2020 0,2%
Netto arbeidsparticipatie % 2020 65,2%
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-18 jaar* per 1.000 jongeren* 2020 6,00
Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO) % 2019 1,7%
Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo per 10.000 inwoners 2020 630,00
* Meeteenheden zijn gewijzigd ten opzichte van vorige publicatie

Voortgang nieuw beleid

Terug naar navigatie - Nieuw beleid programma 2

Bij de Programmabegroting 2021 heeft u ingestemd met de volgende nieuwe ontwikkelingen en ambities en de daarvoor benodigde middelen beschikbaar gesteld.

ONTWIKKELINGEN EN AMBITIES
(Bedragen x € 1.000)
2021 2022 2023 2024
Beleidsterrein Onderwerp
Gezondheidszorg 4. Schoolzwemmen 30 30 30 30
Individuele voorzieningen 5. Zorg en Veiligheidshuis Drenthe 16 16 16 16
Preventie 6. Intergenerationele armoede 250 250 250 250
Sport 7. Verhoging jaarlijkse storting reserve groot onderhoud - 34 34 34
8. Verhoging exploitatiebijdrage De Swaneburg 30 30 30 30
Totaal 326 360 360 360


De voortgang van deze ontwikkelingen is als volgt. 

4. Schoolzwemmen

In 2021 is samen met de drie buitenbaden Bosbad Noordsleen, Bosbad Zwinderen, Zwembad Zweeloo en binnenzwembad de Swaneburg een samenwerking gestart rondom het schoolzwemmen. Het schoolzwemmen is terug van weggeweest in de gemeente Coevorden, onder de noemer Schoolgym in het water. Geen focus op het zwem ABC, maar doelgericht op het bijhouden van zwemvaardigheid, zwemveiligheid het in beweging zijn voor alle kinderen vanaf groep 5. Door de lockdown en sluiting van de zwembaden is de eerste school pas op 7 juni gestart met het schoolzwemmen. Dit is De Vlinderhof in Noord-Sleen. Deze leerlingen kunnen op de fiets en zijn dus niet afhankelijk van vervoer door bijvoorbeeld ouders. Door corona worden er in de meeste gevallen activiteiten georganiseerd zonder bijzijn van ouders. De buurtsportcoaches hebben inmiddels een inventarisatie gedaan onder de scholen en 15 scholen hebben aangegeven dat ze willen starten met schoolgym in het water. We hopen dat na de zomervakantie de scholen in Coevorden kunnen starten in de Swaneburg. De buitenbaden gaan dan dicht en openen weer in het voorjaar van 2022.

5. Zorg- en Veiligheidshuis Drenthe
De bijdrage aan het Zorg- en Veiligheidshuis Drenthe is verhoogd. Oorzaken hiervoor zijn de vernieuwde verdeelsleutel voor de bijdragen die van de deelnemers wordt gevraagd en de verdere ontwikkeling van het Zorg- en veiligheidshuis Drenthe.

6. Intergenerationele armoede
De uitvoering van het programma Kansrijk opgroeien is begin 2021 gestart. Over de inhoudelijke voortgang wordt de gemeenteraad in een brief geïnformeerd. De middelen worden in 2021 benut voor het ondersteunen van initiatieven, uitvoeren van activiteiten, onderzoek en het werken met ervaringdeskundigheid. Bij de activiteit 'Kansrijk opgroeien' hebben wij u geïnformeerd over de voortgang. 

7. Verhoging jaarlijkse storting reserve groot onderhoud De Swaneburg
De middelen zijn beschikbaar gesteld vanaf 2022. Wij informeren u dan over de voortgang. 

8. Verhoging jaarlijkse exploitatiebijdrage stichting De Swaneburg
De beschikbaar gestelde middelen maken deel uit van de reguliere exploitatiebijdrage en worden ingezet voor de stijgende loonkosten als gevolg van CAO stijgingen, de verhoging van toeslagen opgelegd door het Rijk op gas (voor de Drostenhal) en elektra en de stijgende kosten voor groot onderhoud.

Financiën

Terug naar navigatie - De financiële afwijkingen zijn als volgt:

De financiële afwijkingen zijn als volgt. 

PROGRAMMA 2
Bedragen x € 1.000
Product Onderwerp 2021 2022 2023 2024
Sport Kwaliteitsimpuls Sport -50
Dekking stelpost vervangingsinvest. 50
Individuele voorzieningen Jeugd -1.200
Individuele voorzieningen Wmo -300
Individuele voorzieningen Ondersteuning Minima -75
Participatie Uitvoeringskosten BUIG 75
Totaal -1.500

Sport, kwaliteitsimpuls, budgettair neutraal 
De uitvoering van de  Kwaliteitsimpuls sport loopt voortvarend. De investeringen uit Fase 1, te weten velden, led verlichting en toegankelijkheid worden momenteel uitgevoerd. De investeringen uit Fase 2 hangen hiermee samen (o.a. bestrating, hekwerk om de velden etc.). Praktisch gezien is het ook logisch dat accommodaties zoveel mogelijk in één keer worden aangepakt en samenhangende investeringen gelijktijdig worden uitgevoerd. We willen hier geen rem op zetten, echter betekent dit wel dat de volledige kapitaallast van € 250.000 al in 2023 in plaats van in 2024 wordt bereikt. Uw raad heeft voor de zomer hierover een besluit genomen. Dat verwerken wij financieel in de begrotingswijziging bij deze halfjaarrapportage. In de Programmabegroting hebben wij voor 2023 rekening gehouden met een kapitaallast van € 200.000. De extra kapitaallasten van € 50.000 voor 2023 dekken we uit de stelpost vervangingsinvesteringen onderdeel sport en het algemene deel van de stelpost vervangingsinvesteringen.

Individuele voorzieningen, incidenteel/structureel nadeel € 1.600.000

Jeugd

De druk op de kosten van de jeugdhulp is onverminderd hoog. De kostenstijging van 2020 zet zich vooralsnog in 2021 door. Op de primaire begroting van 2021 leidt dit tot een overschrijding van ongeveer € 1.2 miljoen. 
Er zijn meerdere oorzaken van deze kostenstijging aan te wijzen. Aan de ene kant is er sprake van een autonoom effect: kinderen en jeugdigen zijn gemiddeld langer in zorg en de intensiteit van zorg neemt toe. Dit leidt er ook toe dat wachtlijsten toenemen. Deze situatie doet zich reeds langere tijd voor en is in lijn met het landelijke beeld in de jeugdzorg. Dit wordt versterkt door de directe en indirecte gevolgen van de Corona-pandemie. Het effect voor 2021 schatten wij op dit moment in op ongeveer € 1,1 miljoen. Daarnaast is de stijging van de tarieven, als gevolg van CAO-onderhandelingen, groter geweest dan de prijsindexatie die in de begroting was meegenomen. Voor 2021 bedraagt dit effect ongeveer € 110.000. 
Bij voorjaarsnota heeft het kabinet voor het jaar 2021 in totaal € 613 miljoen beschikbaar gesteld voor acute problematiek in de jeugdzorg. Deze aanvullende middelen worden nader toegelicht in Programma 6. Zoals reeds eerder opgemerkt is het Sociaal Domein in beweging, zowel inhoudelijk als financieel. Wij hebben diverse werkgroepen gevormd die aan de slag zijn met het ‘Spoorboekje Sociaal Domein’ dat in 2021 de basis legt en de kaders geeft voor de verschillende beleidsterreinen binnen het sociaal domein. De meerjarige (financiële) effecten van de voornoemde onderwerpen verwerken wij in de Kaderbrief 2022.

Wmo
Wij verwachten op de kosten van de Wmo-voorzieningen een overschrijding van ongeveer € 300.000 dit jaar. Op de kosten van Schoonmaakondersteuning en Huishoudelijk hulp zien wij een overschrijding van ongeveer € 325.000. Vooralsnog zien wij een lichte daling in de kosten voor Begeleiding en Dagbesteding. Dit voordeel bedraagt ongeveer € 175.000. Daarnaast is echter ook binnen de Wmo de tariefstijging groter geweest dan de prijsindexatie die in de begroting was meegenomen. Voor 2021 bedraagt dit effect ongeveer € 150.000. De meerjarige effecten van de voornoemde oorzaken verwerken wij in de Kaderbrief 2022. Per saldo leidt dit tot een nadeel van ongeveer € 300.000.

Minimabeleid
Op de kosten van het minimabeleid verwachten wij een overschrijding van ongeveer € 100.000. Dit is het gevolg van een kostenstijging bij de Bijzondere bijstand en bij de Kinderopvang.  Ook ten aanzien van Schuldhulpverlening is sprake van een stijging van kosten. Deze stijging is onder andere het gevolg van de Corona-crisis en de Toeslagenaffaire.  Dit beeld ligt in lijn met de verwachtingen van het NVVK (branchevereniging voor schuldhulp en financiële dienstverlening).  Wij ontvangen voor deze effecten een compensatie van het Rijk. In de Kaderbrief 2022 hebben wij de meerjarige effecten van de voornoemde oorzaken verwerkt. 

Participatie, uitvoeringskosten Inkomensvoorzieningm incidenteel voordeel € 75.000
De gemeente Emmen voert voor ons een deel van de gemeentelijke taken voor de Wwb, Bbz, Ioaw en Ioaz uit. De kosten voor deze uitvoering worden berekend op basis van onder andere het aantal behandelde aanvragen. Het aantal uitkeringen laat op dit moment een gunstige ontwikkeling zien (zowel het reguliere deel als ook de aantallen van de TOZO-regeling). Daarnaast worden voortdurend gewerkt aan het efficiënter maken van processen.  Hierdoor is onze verwachting dat de totale uitvoeringskosten lager uitkomen dan begroot. Wij nemen daarom een voordeel van € 75.000 mee in deze halfjaarrapportage.

Risico's

Terug naar navigatie - De volgende risico's zijn aan de orde

Jeugdhulp
De kosten van de jeugdhulp staan landelijk onder zeer grote druk. Het kabinet heeft in 2021 incidenteel extra middelen beschikbaar gesteld. Wij schatten in dat deze aanvulling niet voldoende is om het financiële effect in 2021 op te vangen. 
In juni heeft de arbitragecommissie in haar uitspraak aangegeven dat, bij de financiële compensatie door het rijk met ingang van 2022, het basisbedrag van € 1,9 miljard uitgangspunt moet zijn.  Het Rijk heeft hierop voor 2022 een bedrag van  €1,314 miljard aangekondigd om de financiële druk te verminderen. Het nieuwe kabinet moet zich buigen over eventuele aanvullingen vanaf 2023. 
In het verlengde van bovengenoemde ontwikkelingen moet ook vermeld worden dat per 1 januari 2022 het nieuwe woonplaatsbeginsel zal in gaan. Hiermee wordt geregeld welke gemeente financieel verantwoordelijk is voor de jeugdhulp. Vanaf 2022 ontvangen wij hiervoor extra middelen. Het is echter niet duidelijk tot hoeveel extra kosten dit gaat leiden.

Abonnementstarief Wmo
Wij zien dat wij blijvend last houden van het ingevoerde Wmo abonnementstarief. Sinds de invoering in 2019 heeft het geleid tot structureel lagere inkomsten uit Eigen Bijdragen. Ook constateren wij sinds 2019 dat het aantal aanvragen voor voorzieningen in deze categorie toeneemt. In 2020 constateerden wij dat de stijging is afgevlakt. Niettemin is er in 2021 nog steeds sprake van stijging. Deze stijging is met name zichtbaar bij de Schoonmaakondersteuning en de Huishoudelijke  hulp. Het is op dit moment onduidelijk of en in hoeverre het Rijk met aanvullende middelen komt om dit structurele effect op te vangen. Met de acties die wij tot nu toe hebben ondernomen, is het niet gelukt om deze kosten te dempen. Vanzelfsprekend proberen wij de instroom in de Wmo af te remmen.

Emco-groep/Wsw
De EMCO-Groep is een gemeenschappelijke regeling (GR) die uitvoering geeft aan de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Sinds de invoering van de Participatiewet is er geen nieuwe instroom in de Wsw meer mogelijk. Hierdoor neemt de Wsw-populatie door natuurlijk verloop gestaag af. Daarnaast blijkt dat de loonwaarde van medewerkers, die ingezet worden vanuit het Nieuwe Beschut Werken in een groot aantal gevallen lager is dan de toegekende loonkostensubsidie. Hun begeleidingsbehoefte blijft groot. Bovendien worden de loonkosten fors verhoogd vanwege de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB, ingegaan per 1 januari 2020). Als gevolg van de voornoemde ontwikkelingen is de verwachting dat het exploitatietekort van de EMCO-Groep jaarlijks zal toenemen. 

Bijstands- en Inkomensvoorziening (BUIG)
Als gevolg van de Corona-crisis heeft het Rijk diverse steunmaatregelen ingesteld, waaronder de TOZO en de TONK. Deze maatregelen hebben ertoe geleid dat werkeloosheidscijfers en faillissementen in 2020 beperkt zijn gebleven. Een deel van de regelingen is vooralsnog ook in 2021 nog van toepassing. Wij verwachten het Rijk de maatregelen binnen afzienbare tijd zal afbouwen. Het is moeilijk in te schatten welk effect dit precies zal hebben op de bijstands- en inkomensvoorzieningen van gemeenten. 

Overige ontwikkelingen

Zwembaden

Terug naar navigatie - Zwembaden

Sport, zwembaden
Voor de zwembaden in de gemeente is een aanvraag gedaan in het kader van de landelijke SPUK-IJZ regeling. Deze aanvraag is in april 2021 voor de vier zwembaden in onze gemeente gedaan.  Voor deze SPUK-IJZ regeling is in totaal € 100 miljoen uitgetrokken. Voor de zwembaden in de gemeente is in totaal ruim € 270.000 aangevraagd. Dit bedrag is inmiddels toegekend waardoor de zwembaden over het jaar 2020 budgettair neutraal uit komen.

Dit najaar onderzoeken wij of de exploitatie van Stichting de Swaneburg risicodragend ondergebracht kan worden bij Sportfondsen.  We zijn hierover met Sportfondsen en Stichting de Swaneburg in gesprek en streven ernaar om dit per 01-01-2022 in te laten gaan. Uiteraard komen wij hier op terug bij uw raad door middel van een voorstel.