Inleiding
Voor u ligt het jaarverslag over het jaar 2021. Het laatste volledige bestuursjaar van deze bestuursperiode. Het jaar 2021 was het jaar waarin burgemeester Bert Bouwmeester na 18 jaar afscheid nam van zijn rol als burgmeester. In datzelfde jaar koos onze gemeenteraad een nieuwe burgemeester voor onze mooie gemeente en haar inwoners. De coronapandemie en de maatregelen hebben ons extra uitgedaagd. Van onze ondernemers, instellingen, verenigingen, inwoners en ook de ambtelijke organisatie werd veel uithoudingsvermogen gevraagd. Dat de rek er op plekken uit was, werd duidelijk en voelbaar. Minstens zo duidelijk werd onze veerkracht en de gezamenlijke mentaliteit van aanpakken die zo bij Coevorden past.
Coevorden Verbindt
Wij geloven in de kracht van samen doen, dit hebben wij meegenomen in de keuzes van de verschillende compensatiegelden of maatregelen die ons ter beschikking stonden. Dit zien wij als onze rol als eerste overheid. Daarbij hebben we heel gericht gekeken naar de bedoeling van de middelen. We hebben ook gehandeld vanuit het principe dat we als gemeente onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke- en culturele instellingen kennen. Daarbij hebben we zoveel mogelijk maatwerk naar de bedoeling en wat nodig was geleverd.
Visie vastgesteld
In 2021 is daarnaast de visie ‘Verbindend besturen en samenwerken’ door de raad vastgesteld. De visie geeft woorden aan onze manier van werken. Ook bevat het een afwegingskader wat een hulpmiddel is voor zowel de gemeente als de samenleving.
Aan de start van deze bestuursperiode heeft het college aangegeven écht goed te willen worden in verbindend besturen. De ervaringen zoals opgetekend in het boekje ‘Buitenspel’ en de feedback van op Coevorden betrokken kritische denkers maakten ons een aantal dingen duidelijk. Een voorbeeld hiervan is dat mensen van ons als gemeente verwachten dat we ons helder uitspreken over onze rolopvatting en verwachtingen.
Koeverns Kompas
Voor écht goed contact moet je je laten zien en uitspreken waarvoor je staat. Het is zo duidelijk voor de ander wat hij aan je heeft. Op deze manier komt de uitwisseling van ideeën en belangen beter tot stand en kun je samen tot nog mooiere resultaten voor onze gemeente komen. Van het lokaal bestuur wordt verwacht dat hij kleur bekend. Met de oplevering van het Koeverns Kompas heeft het college laten zien wat de basis is van waaruit we in Coevorden besturen. Niet uit de lucht gegrepen, wel gebaseerd op de historie van ons gebied en onze mensen. Vertaald naar waarden die helpen om gefundeerde keuzes te maken.
Aantrekkelijk Coevorden
In augustus 2021 is Coevorden Culturele gemeente officieel geopend. In de loop daar naartoe en zeker ook na deze feestelijke gebeurtenis langs al onze kernen, brachten allerlei activiteiten de enorme culturele verscheidenheid in onze gemeente naar boven. Deze energie, uiting en het delen van hoe we hier samenleven is een heel belangrijk element voor het versterken van onze sociaaleconomische kracht.
Over de grenzen heen
In de ontwikkeling van het centrum zijn in 2021 weer belangrijke stappen gezet. Zo is samen met inwoners en ondernemers het ontwerp voor de inrichting van de Weeshuisweide gemaakt en is de herinrichting van het stationsgebied afgerond. Ook heeft de gemeenteraad een gedegen én gewaagde beslissing genomen om met de nieuwbouw van de Nieuwe Veste een impuls te geven aan de gebiedsontwikkeling van bedrijventerrein Holwert Midden. Onderwijs, mobiliteit en ondernemerschap komen letterlijk tot elkaar. Passend bij de strategische koers, zoals die in de Dutch Tech Zone dit jaar is vastgesteld. De intentieovereenkomst die in 2021 is gesloten om onderzoek te doen naar internationaal MBO geeft letterlijk en figuurlijk grensoverschrijdende ambitie voor het vervolg weer.
Onze sociaaleconomische kracht zit erin dat in Coevorden twee snelheden tegelijk bestaan: de wisselwerking tussen stad en plattelland, tussen innovatie en behouden wat waardevol is, tussen grensverleggend en eigenheid. In 2021 is dit zichtbaar geworden in onder andere de nieuwe woonvisie, de bereikbaarheidsvisie Zuidoost Drenthe en de investeringen in fietspaden en het wandelknooppuntennetwerk. De twee snelheden komen goed naar voren in de concept-omgevingsvisie, waar ondanks de beperkende maatregelen in 2021 breed in de gemeente aan is meegedacht en -gewerkt.
Duurzaamheid
In lijn met de in 2019 vastgestelde duurzaamheidsvisie zijn activiteiten waarmee we naar een energieneutrale gemeente in 2040 willen komen verweven in alles wat we doen. Duurzaamheid is een leidend thema in het beheer van de openbare ruimte, investeringen in ons vastgoed, inkoop, maar ook in jeugdbeleid en onze omgevingsvisie. Daarnaast is in 2021 ingezet op meerder projecten om ook onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners te stimuleren en te ondersteunen in het kiezen voor of creëren van de duurzame oplossing. Zo is in 2021 samen met partijen als het waterschap, BOCE-gemeenten en een aantal leden van bewoners-initiatieven uit de gemeente gewerkt aan de transitievisie warmte, de uitwerking van de Regionale Energiestrategie, regiodealprojecten om particuliere eigenaren met een kleine beurs te bereiken en voor hen realistische mogelijkheden aan te wijzen en en te creëren.
Eind 2021 hebben we de VANG-doelstellingen op één na gerealiseerd; voor de reductie van restafval tot 100 kg per inwoner is een planning van maatregelen gepresenteerd in de vorm van een routekaart. In samenwerking met het waterschap, buurgemeenten en de WMD is in 2021 gewerkt aan het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan. Klimaatadaptatie is daarin een belangrijke doelstelling. Door corona heeft het uitgebreide gesprek met onze inwoners over hun vragen en wensen niet kunnen plaatsvinden zoals we hadden bedacht en wensten. Juist op het thema duurzaamheid is dat intensief, maar noodzakelijk. Daar zullen we de komende jaren vol voor blijven gaan, in 2021 is de aanjaag- en sturingsstructuur in onze organisatie ingericht.
Voorkomen
Ook voor onze doelstellingen in het sociaal domein geldt dat we deze niet alleen kunnen bereiken. In 2021 is gestart met het vierjarig programma intergenerationele armoede waarin we samen met ouders, kinderen en maatschappelijke partners projecten uitvoeren om hun situatie en de ondersteuning waar die nodig is, te verbeteren. We vinden het daarbij belangrijk om te weten wat we doen, wat wel en niet werkt en wat de effecten zijn van wat we doen.
Informatiehuishouding en monitoring
We hebben daarom verder geïnvesteerd in onze informatiehuishouding en actieve monitoring. In 2021 werd de invloed van corona op de hulpvraag van jeugdigen zichtbaar. Ook zien we dat zorgtrajecten langer duren. Met een goede analyse van deze trends willen we de juiste interventies doen om situaties zo snel mogelijk te ‘normaliseren’ en de kosten beheersbaar te houden. In de WMO zien we een verschuiving van zwaardere zorg (huishoudelijke hulp) naar lichtere vormen (schoonmaakondersteuning). Ook deze gegevens vragen om een verdere analyse.
Zichtbaarheid samenwerking in preventie
Naast de inzet om grip te krijgen op de individuele voorzieningen investeren we in preventie en een gezonde, stimulerende leefomgeving. Daarop wordt door Maatschappelijk Welzijn Coevorden (MWC), onze sportverenigingen, bewuste ondernemers, (zorg-) aanbieders en door ons zelf het hele jaar door ingezet. De nationale sportweek in september 2021 gaf Coevorden een mooi podium om deze activiteiten en samenwerking door de hele gemeente zichtbaar te maken.
Extra ondersteuning
Het aantal cliënten dat een beroep doet op de bijstand is historisch laag. Wat opvalt in de schuldhulpverlening is dat er in 2021 een positieve uitstroom is geweest. Het aanbod in schuldhulpverlening is verbreed. Daarnaast hebben wij ook in Coevorden contact gezocht met de huishoudens die volgens de belastingdienst mogelijk gedupeerd zijn door de toeslagenaffaire. Een aantal van hen ondersteunen we op het gebied van wonen, financiën, zorg, gezin, werk en dagbesteding.
Terugkijken op het bestuursprogramma
Met de verkiezingen op 16 maart is een einde gekomen aan de bestuursperiode 2018-2022 ‘Ruimte om te doen!’. Wanneer wij terugblikken op de afgelopen periode zijn wij trots op wat we met elkaar hebben opgeleverd en in gang hebben gezet. Kenmerkend voor de afgelopen periode is dat wij weer hebben kunnen investeren in het aantrekkelijker maken van onze gemeente met onder andere mooie plannen voor de binnenstad waarvan wij nu al kunnen genieten. Er is flink ingezet op gezondheid en preventie. Er is weer ruimte gekomen voor een aanjaagfunctie op cultuur met de culturele gemeente als vliegwiel. En wij hebben betekenis gegeven aan verschillende opgaven zoals duurzaamheid en wonen. Deze bestuursperiode stond ook in het teken van onze rol en belangen in de regio. De Regiodeal in Zuid- en Oost-Drenthe en Dutch TechZone hebben betekenis gekregen en werpen hun eerste vruchten af. Wij zijn ervan overtuigd dat samenwerken op de thema’s wonen, welzijn en werken zinvol is voor het versterken van de brede welvaart in onze regio.
De afgelopen periode hebben wij veel visies opgeleverd; de economische visie, de visie op duurzaamheid, op wonen, op jeugd, de visie op Verbindend Besturen en Samenwerken, de visie Markt, Haven, Citadelpunt en Weeshuisweide en de hoofdlijnen voor de omgevingsvisie. Dat betekent dat het de komende periode aankomt op de uitvoering en het bereiken van de gewenste effecten. Hiervoor is het nodig om tussentijds te analyseren of wij nog met de goede dingen bezig zijn en voldoende aansluiten bij de wensen, ideeën en opgaven die leven in dorpen en wijken. Dat vraagt om een actieve, onderzoekende houding en monitoring zodat we weten of onze interventies de gewenste effecten hebben en waardevol zijn. Daarnaast zullen we adaptief moeten omgaan met de vraagstukken en kansen die op ons pad komen. Enerzijds zullen wij dus moeten sturen op de ingezette koers en tegelijkertijd is het belangrijk om wendbaar te blijven.