Uitgaven

37,7%
€ -42.858
x €1.000
37,7% Complete

Inkomsten

11,38%
€ 13.114
x €1.000
11,38% Complete

Saldo

1968,36%
€ -29.744
x €1.000

Programma 2 | Werk, jeugd en zorg

Uitgaven

37,7%
€ -42.858
x €1.000
37,7% Complete

Inkomsten

11,38%
€ 13.114
x €1.000
11,38% Complete

Saldo

1968,36%
€ -29.744
x €1.000

Bestuurlijke samenvatting

Terug naar navigatie - Bestuurlijke samenvatting

In het jaar 2019 zijn in samenwerking met diverse partijen veel resultaten behaald. De realisatie van onze ambities op het sociaal domein komen dichterbij. Het beleidsplan Samen Krachtig, dat samen met inwoners, vrijwilligers, professionals en gemeentelijke medewerkers in 2017 tot stand is gekomen, is de basis van onze uitvoering. ‘Voorkomen’ is een belangrijke pijler van het beleidsplan en de strategische agenda. Het leven in armoede heeft een groot effect op de ontwikkeling van kinderen en daarmee op het veilig en gezond kunnen opgroeien. Daarom is een start gemaakt met de ontwikkeling van een programma dat zich juist daarop richt. Het programma zet in op het voorkomen en doorbreken van generatie armoede. Het programma wordt gebaseerd op het onderzoek ‘Mechanismen van en interventies bij intergenerationele problematiek’ (S. Visser, RUG, 2019).

Aan het stimuleren van innovatie in de zorg en ondersteuning hechten wij waarde. Daarom is er een specifiek budget beschikbaar. Voor het aanjagen van de innovatie is een regeling voorbereid waarmee subsidie voor externe partijen mogelijk wordt gemaakt. Deze regeling is per 1 februari 2020 in werking getreden.

Onze eerste verantwoordelijkheid is het uitvoeren van onze wettelijke verplichtingen binnen het sociaal domein, waarbij het financieel gezond blijven een belangrijk aandachtspunt is. En dat is gelukt. We sluiten het jaar sociaal domein breed met een positief saldo af. Dat betekent niet dat we ons geen zorgen maken. Het verwachte tekort voor de jeugdhulp wordt grotendeels gedekt door de extra incidentele rijksmiddelen voor de periode 2019 – 2021. Binnen de Wmo waren wij genoodzaakt om het abonnementstarief toe te passen op de algemene schoonmaakhulp. Deze voorziening beschouwden wij als een algemene voorziening, waarvoor wij een eigen bijdrage vroegen. De algemene schoonmaakhulp binnen Coevorden wordt echter, net als huishoudelijke hulp als een maatwerkvoorziening beschouwd, waarop het abonnementstarief van toepassing is. Deze aanpassing had grote financiële gevolgen. Om een ombuiging in de vraag naar Wmo-voorzieningen te realiseren is een proef met een beweegprogramma gestart voor 75 inwoners van 60 jaar en ouder. Dit betekent in eerste instantie een forse financiële investering. Wij verwachten dat deze investering zich terug verdient en er voor zorgt dat inwoners op latere leeftijd, of helemaal niet een beroep doen op de Wmo.

2018 was een historisch moment in de uitvoering van de Participatiewet. Het totaal aantal uitkeringen kwam eind 2018 uit rond de 740. In 2019 bleef daalde het totaal aantal uitkeringen opnieuw tot rond de 700. Dit goede resultaat is mede te danken aan de economie en de krapte op de arbeidsmarkt en onze inzet op voorkomen van nieuwe instroom o.a. door een pilot met het UWV en de sluitende aanpak Praktijkonderwijs en Voorgezet speciaal onderwijs. Dit betekent wel dat wij nu met name uitkeringsgerechtigden in het bestand hebben met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt.

Incidentele middelen zorgen slechts voor tijdelijke oplossingen voor de tekorten. Wij investeren in het verstevigen van het voorveld jeugd, de transformatie, de verbinding met het onderwijs en een nieuwe verordening jeugdhulp. In het inkoopproces van de jeugdhulp is dit meegenomen. Ook in de aanbesteding van de Wmo dagbesteding en begeleiding zijn dit belangrijke aandachtspunten. De inkoop van deze voorzieningen vindt in 2020 plaats.

Binnen het sociaal domein willen wij data ondersteund werken. Door meer inzicht te krijgen in onze data (en data van externe partijen), context toe te voegen en de informatie te duiden, zullen wij (nog) beter in staat zijn om te beoordelen wat er speelt en trends waar te nemen. Hier kunnen wij dan ook op inspelen. Daarom zijn wij in 2019 gestart met project monitoring sociaal domein. Inmiddels is realtime informatie in het (in 2019 aangeschafte) dashboard aanwezig over cijfers en feiten van de Wmo, Schuldhulp, Jeugd en Minima. Dit wordt nog aangevuld met Werk en Inkomen. In 2020 zal het meetbaar maken van onze strategische en operationele doelen centraal staan.

Preventie

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Wij investeren samen met de organisaties binnen het sociaal-, medisch- en veiligheidsdomein structureel in preventie. De projecten en initiatieven worden gefinancierd vanuit een gemeenschappelijk belang dat preventie meerjarig en onafhankelijk van wetgeving geborgd moet zijn.  Een belangrijk onderdeel van preventie is de signalering. Er is een sluitende signalering van inwoners, jong en oud, die ondersteuning nodig hebben. Door vroegtijdige signalering kunnen problemen voorkomen worden voor ze ontstaan en kan verergering van problemen voorkomen worden. 
Medio 2017 is door een aantal partijen, waaronder de zorgverzekeraar Zilveren Kruis, de Saxenburgh Groep, Icare, en wij als gemeente, de samenwerkingsovereenkomst 'Shared savings preventie en zorg' ondertekend. Dit was de start van de samenwerking die de komende jaren duurzaam wordt geborgd en waarbij de inzet is dat meer organisaties, zowel professionele- als vrijwilligersorganisaties, zich aansluiten.
Daarnaast hebben wij specifiek aandacht voor de kwetsbare (volwassen) inwoners en de invloed die deze inwoners op hun leefomgeving kunnen hebben. Inwoners blijven langer thuis wonen. Soms vertonen zij onaangepast gedrag, wat negatieve gevolgen heeft voor de persoon zelf en de omgeving. Wij werken aan een aanpak die een antwoord geeft op ‘personen met verward gedrag’.
Tenslotte krijgen wij meer inzicht in intergenerationele armoede om zo gericht in te kunnen zetten op het doorbreken daarvan."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Preventie en meerjarige aanpak
In het najaar 2019 is de Stichting Gezond Coevorden opgericht door drie partijen: de Saxenburgh Groep, Maatschappelijk Welzijn Coevorden en de Huisartsencoöperatie Coevorden Dalen.  De stichting heeft als belangrijkste doel om de gezondheid van inwoners van de gemeente Coevorden structureel te verbeteren en te bevorderen. Naast deze drie partijen zijn meer zorgorganisaties betrokken, waaronder Icare, Tangenborgh en Treant. Ondertussen wordt in een aantal werkgroepen al op verschillende manieren gewerkt aan het verbeteren van de gezondheid van de inwoners.
Vanuit de Regiodeal is budget ontvangen om actief in te zetten op aandacht voor het gedachtengoed Positieve gezondheid van Machteld Huber. Een werkgroep is in overleg met de gemeente Aa en Hunze, waarmee de aanvraag gezamenlijk is gedaan, een plan van aanpak aan het ontwikkelen om in 2020 de concrete uitvoering te realiseren.

Ouderen
Naast de oprichting van de Stichting Gezond Coevorden is een aantal werkgroepen actief aan het werk om de gezondheid van de inwoners te verbeteren. Eén van de werkgroepen is de werkgroep Ouderen. In deze werkgroep wordt de ontwikkeling van de inrichting van de kernteams Integrale ouderenzorg gevolgd. In deze kernteams, die in elke huisartsenpraktijk in de gemeente Coevorden zijn ingericht, sluit het welzijnswerk structureel aan. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal vragen aan de medewerkers van Maatschappelijk Welzijn Coevorden. Niet elke vraag heeft een medische oorzaak. Vaak spelen sociale problemen een rol, die om een andere oplossing vragen.

In 2019 zijn we gestart met het project Powerful Ageing. Wij verwachten als gevolg van demografische ontwikkelingen dat het beroep op de Wmo-voorzieningen gaat toenemen. Mede om deze reden hebben wij bij wijze van pilot geïnvesteerd in een project dat tot doel heeft de fysieke situatie van Wmo-aanvragers zodanig te verbeteren dat zij op de korte en/of lange termijn nog geen voorziening nodig hebben. In de tweede helft van het jaar is daarom een proef gestart voor de doelgroep 60-plussers die moeite hebben met dagelijkse handelingen als traplopen en opstaan uit een stoel. Wij maken hierbij onderscheid tussen een preventieve groep (zij die nog geen beroep doen op een voorziening) en een actieve groep (zij die inmiddels een aanvraag voor een Wmo-voorziening hebben gedaan). Door deze groep inwoners een gerichte training aan te bieden willen wij voorkomen dat ze extra Wmo-voorzieningen nodig hebben. De belangstelling was zo groot, dat het aantal beschikbare plekken binnen een dag is verruimd van 50 naar 75 deelnemers. Wij verwachten met deze investering op de langere termijn een besparing op de kosten te realiseren. De ervaring bij andere gemeenten wijst uit dat 60% doorgaat met de interventie en als gevolg daarvan geen voorziening (meer) nodig heeft of pas op een later moment.

Kwetsbare inwoners
Onze inspanningen richten wij al steeds meer op preventie, het voorkomen van terugval en op ondersteuning van naasten, buren. Mede als gevolg van de inspanningen die nodig waren voor de invoering van de Wet verplichte GGZ (WvGGZ) lukte het niet om in 2019 het aangekondigde plan van aanpak af te ronden. Dit doen wij nu in 2020. In de halfjaarrapportage gaven wij aan dat we in het plan van aanpak in zullen gaan op de sluitende aanpak beschermd wonen en maatschappelijke opvang met ingang van 2022, de aanpak voor personen met onbegrepen (verward) gedrag en de WvGGZ.

Intergenerationele armoede
De pilot “intergenerationele armoedeoverdracht” is op 1 november 2019 gestart, voor een periode van drie jaar. Eind 2019 waren er drie gezinnen die door de gezinscoaches van MWC intensief worden begeleid, dit zullen er in 2020 vijf zijn. De pilot vormt onderdeel van de regiodeal Zuid en Oost Drenthe, de gemeente Emmen is gelijktijdig met een eigen pilot gestart. De werkers in Emmen en Coevorden wisselen onderling ervaringen uit, om zo te komen tot de meest optimale aanpak.

Algemene voorzieningen

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Meer inwoners met een ondersteuningsvraag maken gebruik van voorzieningen voor zorg en ondersteuning, waar zij zonder verwijzing naar toe kunnen. De inwoners en de professionals kennen het aanbod van deze lichte vormen ondersteuning. Deze ondersteuning is gericht op het stimuleren en bevorderen van de zelfredzaamheid van onze inwoners.Het aantal inwoners dat vrijwilligerswerk doet of op een andere manier maatschappelijk nuttig werk verricht is gestegen ten opzichte van 2019."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Vrijwilligers
De dorpscoöperatie Nei Naoberschap uit Gees heeft in 2019 gemeentelijke subsidie ontvangen om haar kennis en ervaring als dorpscoöperatie te kunnen borgen en te kunnen delen met andere geïnteresseerden. Er is in samenwerking met ons een boekje ontwikkeld waarin adviezen en tips zijn opgenomen.
Samen met het steunpunt vrijwilligerswerk van het Maatschappelijk Welzijn Coevorden blijven wij de ontwikkelingen volgen als het gaat over toekomstbestendige vrijwillige inzet. Zo is onder andere de training ‘Meer vrijwilligers in minder tijd’, van het Steunpunt Vrijwilligerswerk en Sport Drenthe, gevolgd door zeven verenigingen. Ook is de training Welzijnscoach ontwikkeld. Hierbij worden vrijwilligers opgeleid zodat zij mensen kunnen begeleiden naar zelfredzaamheid.

Aanbod (lichte) ondersteuning en zorg
Onze gesprekken met samenwerkingspartners over de inrichting van een website met daarop de voorzieningen waar inwoners gebruik van kunnen maken als zij een bepaalde (ondersteunings-) vraag hebben, hebben geleid tot een heroverweging. Wij hebben besloten om aan te sluiten bij het initiatief dat is opgestart door Icare en De Nieuwe Zorg Thuis rond informele zorgvragen. De ervaring is dat de informele- en professionele zorg beter op elkaar aan kunnen sluiten. Maatschappelijk Welzijn Coevorden, Treant, Saxenburgh Groep, BEZINN en Tangenborgh zijn eveneens betrokken. Er is in samenwerking met deze partijen in 2019 een projectvoorstel gemaakt, waarbij de verbinding met het steunpunt Vrijwilligerswerk een belangrijk rol speelt.

Individuele voorzieningen

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Voor elke inwoner is duidelijk dat zorg op maat voor iedere inwoner iets anders betekent. Soms kunnen ondersteuningsvragen op elkaar lijken, terwijl de zorg die geboden wordt sterk verschilt. Het uitgangspunt is dat zorg wordt geboden, die nodig is.
Nabijheid van het gezin is het uitgangspunt voor de zorg en ondersteuning aan kinderen en jongeren. Wij durven daarbij risico’s te nemen vanuit het belang van het kind.
Wij bieden vroegtijdig, laagdrempelig en op maat ondersteuning aan mensen met schulden en mensen die moeite hebben met het omgaan met geld. Hierdoor bereiken wij inwoners vroegtijdig om grotere problemen te voorkomen en voorkomen wij voortijdige uitval.
Wij kennen de verschillende (lokale en landelijke) regelingen en fondsen voor minima en organiseren een duidelijke toegang voor onze inwoners. Minima zijn via woningbouwcorporaties en intermediairs op de hoogte van de mogelijkheden voor financiële ondersteuning. Zij krijgen steeds meer keuze in de wijze waarop de ondersteuning er uit ziet. Kinderen in minimagezinnen hebben onze bijzondere aandacht.  Voor minima met hoge zorgkosten is minimaal één collectieve ziektekostenverzekering beschikbaar.  Waar nodig bieden wij aanvullend maatwerk.
Er is een daling zichtbaar in de kosten van individuele voorzieningen ten opzichte van preventie en algemene voorzieningen."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Jeugdhulp
De nieuwe inkoop jeugdhulp Zuid-Drenthe is in 2019 gestart. Vanaf 1 januari 2020 zijn er nieuwe contracten voor 8 jaar afgesloten waarbij een kostprijsonderzoek de basis vormt van de vastgestelde tarieven. Lichtere vormen van jeugdhulp zijn door middel van een Open House constructie bij ruim 100 zorgaanbieders ingekocht. Met de 9 grotere organisaties zijn afspraken gemaakt over de tarieven, begrenzing van de omzet en een transformatiebudget.
In 2019 hebben we met en vanuit de professionals van MWC, GGD Drenthe en Icare jgz, de samenwerkingsvisie jeugd vertaald naar een steviger inzet voor het voorveld jeugd. In mei 2019 is de pilot Praktijkondersteuner Jeugd (POH-er) geëvalueerd. De evaluatie laat de meerwaarde zien. De POH-er is een structurele functie geworden bij alle huisartsenpraktijken in de gemeente Coevorden.

Wmo
Binnen de Wmo waren wij genoodzaakt om het abonnementstarief toe te passen op de algemene schoonmaakhulp, omdat dit geen algemene maar een maatwerkvoorziening is. De algemene schoonmaakhulp is net als huishoudelijke hulp een maatwerkvoorziening, waarop het abonnementstarief van toepassing is. Deze aanpassing had grote financiële gevolgen. Om een ombuiging in de vraag naar Wmo-voorzieningen te realiseren is een proef met een beweegprogramma gestart voor 75 inwoners van 60 jaar en ouder. Dit betekent in eerste instantie een forse financiële investering, waarvan wij verwachten dat deze investering zich terug verdient en er voor zorgt dat inwoners op latere leeftijd een beroep doen op de Wmo. Onder Preventie en Ouderen wordt hierop een nadere toelichting gegeven.

Minimabeleid
In 2019 hadden wij een aantal speerpunten voor het minimabeleid. Een daarvan betrof het starten van een pilot waarin een aantal gezinnen intensief wordt begeleid om beter inzicht te krijgen in de problematiek van families die al vele generaties in armoede leven. De pilot “intergenerationele armoedeoverdracht” is in 2019 van start gegaan en staat nader beschreven bij het onderdeel  Preventie
Sinds 2018 kent onze gemeente een kindpakket. De reacties van inwoners op het kindpakket zijn (zeer) positief. Wel bleek uit een gesprek met jongeren dat de wensen van kinderen tot 12 jaar en die van boven 12 jaar verschillen. Met behulp van een webwinkel kunnen wij straks aan deze verschillen tegemoet komen. Er zijn 630 zomerpakketten en 655 winterpakketten verstuurd. De aanbesteding van een gezamenlijke webwinkel in BOCE-verband kent een langere voorbereidingstijd dan in 2019 werd verwacht. Aan de specifieke eisen die wij aan onze Doe-Mee-webwinkel stellen is in het programma van eisen tegemoet gekomen. De aanbesteding loopt inmiddels. Ook in 2019 boden wij onze inwoners collectieve zorgverzekeringen (gemeentepolis) bij twee zorgverzekeraars. Het Centraal Planbureau concludeerde in augustus 2019 “sinds de decentralisaties in het sociaal domein is de gemeentepolis een logisch instrument voor een breder doel”. De gemeentepolis blijft ook voor ons een belangrijk instrument om inwoners met hoge zorgkosten en een laag inkomen tegemoet te komen. In Coevorden stabiliseerde in 2019, na een daling de afgelopen jaren, het aantal polishouders. De keuze voor twee verzekeraars maakte dat inwoners meer keuze hadden en een bij hen passende polis konden kiezen. Met de introductie van de VoorzieningenWijzer in het najaar hebben wij er een instrument bij, waarmee we in gesprek kunnen met inwoners over de best bij hen passende zorgverzekering. In het najaar van 2019 hebben wij in samenwerking met Maatschappelijk Welzijn Coevorden en het Rudi Zwolsfonds één toegang voor regelingen en fondsen voor kinderen uit minima-gezinnen gerealiseerd. De (financiële) ondersteuning die er voor de kinderen is, wordt zo optimaal gebruikt. Deze toegang is via de gemeentelijke website te bereiken. Er wordt gevolgd in hoeverre de mogelijkheden voldoende benut worden.

Schuldhulpverlening
In het 2e kwartaal van 2019 zijn we gestart met de pilot Toegang Schuldhulpverlening. De oude werkwijze paste niet meer bij hoe wij willen werken. Aandacht voor schulden, aandacht voor gedrag en houding van de cliënt en uitgaan van wat de cliënt het belangrijkste vindt, zijn een aantal kenmerken van de nieuwe werkwijze. De samenhang in de aanpak en het creëren van rust is erg belangrijk. Het backofficesysteem is vervangen door een vernieuwde versie. Daarnaast is het aanmeldproces geoptimaliseerd en zijn er een aantal trajecten aangepast. De frontoffice medewerkers met de specialisatie schuldhulpverlening hebben een breder takenpakket gekregen om de cliënt zo goed mogelijk te helpen. Tussentijds hebben er een aantal evaluaties plaatsgevonden. We merken aan de cliënten en ook aan de hulpverleners dat zij onze nieuwe werkwijze prettig vinden. Of het uiteindelijk ook processen versnelt is nog onduidelijk. Dit heeft met name te maken met de motivatie van de cliënten nadat ze een beschikking hebben ontvangen. Dit blijven we evalueren.

 

Participatie

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Zo veel mogelijk inwoners kunnen zelfstandig in hun bestaan voorzien. Wij vinden het belangrijk dat er voldoende werk is voor onze inwoners en dat de er voldoende geschikte werknemers zijn voor de sectoren in ons gebied. De uitdaging blijft ook de komende periode om mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie te matchen met de vraag van het reguliere bedrijfsleven of op weg te helpen om als zelfstandige aan de slag te gaan.
De maatschappelijke betrokkenheid bij de eigen leefomgeving is vergroot. Dit is zichtbaar doordat het aantal inwoners dat vrijwilligerswerk doet of op een andere manier maatschappelijk nuttig werk verricht stijgt. Hierbij hebben wij specifieke aandacht voor inwoners met een bijstandsuitkering."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Jongeren
In 2019 hebben wij opnieuw gekeken naar de mogelijkheden voor werk of scholing voor jongeren met een bijstandsuitkering. De jongeren met een scholingsplicht zijn naar onderwijs begeleid, mits dit passend, haalbaar en toereikend was. Ook is er continu ingezet op de begeleiding van jongeren richting werk. Het aantal jongeren dat nog afhankelijk is van een bijstandsuitkering is lastiger te bemiddelen richting onderwijs en/of werk. Er is veelal problematiek aanwezig waarop eerst ingezet moet worden. Ook heeft een derde van het totaal aantal jongeren een indicatie Baanafspraakbaan (BAB). Om het terugdringen van het aantal jongeren met een bijstandsuitkering toch te bevorderen blijven wij inzetten op scholing en/of trajecten richting werk. De samenwerking met de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) hebben wij het afgelopen jaar ook geïntensiveerd, met als doel meer verbinding te maken en jongeren sneller op een passend traject te krijgen. Deze nauwe samenwerking zullen wij in 2020 voortzetten.

Arbeidsmatige voorzieningen
Het moet voor mensen makkelijker worden om de overstap te maken van dagbesteding naar een Baanafspraakbaan, Beschut Werk of een reguliere baan, maar ook weer terug te kunnen naar hun dagbestedingsplek wanneer werken nog niet gaat. Onder de noemer 'Simpel Switchen in de participatieketen' is in 2019 inzichtelijk gemaakt met welke thema’s de gemeente aan de slag moet om dit mogelijk te maken. In 2020 wordt gekeken op welke manier en in welke mate dit mogelijk is.

Integratie
Het afgelopen jaar zijn wij blijven inzetten op de integratie en participatie van vergunninghouders. In totaal hebben 38 vergunninghouders een (parttime) baan gevonden en zijn 5 vergunninghouders gestart met een opleiding. Daarnaast zijn de voorbereidingen op de nieuwe wet inburgering volop gaande. In 2019 zijn er verschillende overleggen op verschillende niveaus (lokaal, BOCE verband, AMRD verband) gevoerd op de onderdelen in de nieuwe wet. Ook zijn wij op sommige onderdelen al gestart met het experimenteren (pilot duale trajecten). Verder zijn er overleggen geweest over een nauwere samenwerking met het AZC Zweeloo en dit heeft uitgemond in een pilot die in 2020 van start gaat. In de pilot staat centraal dat vergunninghouders met arbeidspotentie op het AZC Zweeloo gekoppeld gaan worden aan onze gemeente, zodat wij nog meer regie kunnen gaan voeren vanaf het moment van opvang.
In 2019 hebben wij extra middelen ontvangen van het Rijk voor het versterken van het taalniveau van de statushouders. Daar hebben wij een goede start mee gemaakt door van start te gaan met de pilot duale trajecten, waarbij de inburgering wordt gecombineerd met participatie (werk). Hierbij gaat het ook om taalondersteuning; in combinatie met informatie over hoe het werkt op de werkvloer, normen en waarden, vaktaal. Ook zal de komende tijd -los van deze pilot- extra taalondersteuning worden ingezet voor statushouders bij andere werkgevers, door middel van de inzet van jobcoaching.

Laaggeletterdheid
Onze ambitie om 124 laaggeletterden te bereiken met een passend taaltraject hebben we niet gehaald. In totaal zijn 92 mensen bereikt. Wel zien wel dat we in 2019 meer inwoners hebben bereikt met een passend taaltraject dan in voorgaande jaren. Het aantal deelnemers aan een taaltraject bij het Taalpunt is in de loop van het jaar fors toegenomen tot 49 eind 2019. Ook het aantal cursisten bij het Drenthe College is gestegen. In 2019 hebben 43 laagtaalvaardige inwoners een traject bij het Drenthe College gevolgd. Naast het aanbod is er ook extra ingezet op geven van ruchtbaarheid aan het onderwerp. Er zijn twee nieuwsbrieven verspreid, met regelmaat zijn er berichten gerelateerd aan laaggeletterdheid gepost op social media en in de Week van de Alfabetisering hebben we twee grote bijeenkomsten georganiseerd. Eén voor professionals uit het voor- en vroegschoolse veld in onze gemeente en één voor de provinciale bondgenoten. Ook is er actief ingezet op het werven van nieuwe taalvrijwilligers. Succesvol, want eind 2019 waren er 37 taalvrijwilligers. Deze stijgende lijn hopen we dit jaar voort te zetten. Verder zijn wij trots op het team Juf Wilhelmina van de Wilhelminaschool in Coevorden, dat in de categorie 'Begeleiders' winnaar is geworden van de Taalhelden-verkiezing.

Inkomen

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Minder inwoners hoeven een beroep te doen op een bijstandsuitkering.
Uitgangspunt is dat de uitgaven voor uitkering zo veel mogelijk binnen het beschikbare budget worden opgevangen en dat wij de eventuele tekorten zo klein mogelijk houden."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Zelfstandig ondernemerschap
In 2019 is de wet Bbz (Besluit bijstand zelfstandigen) op een aantal onderdelen gewijzigd. Het gaat dan met name een vernieuwing van de financieringssystematiek en verdere uniformering van de Bbz met de uitgangspunten van de Participatiewet. Wij gaan hiervoor nieuwe beleidsregels en een nieuwe overeenkomst met Menso opstellen. De voorbereidingen hiervoor zijn getroffen in 2019, in 2020 krijgt dit zijn beslag.

Eigen Risico
In navolging van 2018 zien wij in 2019 het aantal uitkeringen verder dalen. In januari 2019 was er voor het Inkomensdeel in totaliteit sprake van ongeveer 740 uitkeringen. Eind december was dit aantal gedaald naar ongeveer 700. Dat er minder uitkeringen worden verstrekt betekent ook iets voor de kosten. Waar we voorgaande jaren nog een tekort hadden op het BUIG-budget en als gevolg hiervan een eigen risico hadden is er dit jaar sprake van een overschot hoeven we het begrote eigen risico niet aan te spreken. Hierdoor is sprake van een positief financieel effect op het Inkomensdeel.

Beschut werk en baanafspraakbanen
Er zijn eind september 2019 995 afspraakbanen in de arbeidsmarktregio gerealiseerd. Dat zijn er 310 meer dan het streefcijfer voor eind 2019 (685). Eind 2019 betaalden wij als gemeente voor 30 afspraakbanen een loonkostensubsidie aan werkgevers. Gedurende het jaar is er ook sprake van in- en uitstroom. Daardoor is het aantal unieke personen dat werkzaam was op een afspraakbaan in 2019 hoger dan de 30 aan het einde van 2019.
In 2019 hebben wij samen met de EMCO het traject Ik & Co ontwikkeld. Ik & Co is een leer-/ ontwikkeltraject. De start was in september. Klanten met een (potentiële) indicatie BAB volgen een groepstraject om inzicht in de eigen kwaliteiten en capaciteiten te krijgen. Gelijktijdig hebben ze een werk-/leerplek op een afdeling van de EMCO die ook de begeleiding op de werkplek biedt. Het doel is dat het de klant aan het einde van het traject een beter beeld heeft van zijn eigen mogelijkheden op de arbeidsmarkt en dat bij ons goed bekend is welke ondersteuningsbehoefte deze klant heeft. Het traject is in februari 2020 afgerond en wordt geëvalueerd.
In 2019 is er voor 11 mensen een beschut werkplek gerealiseerd, in totaal 324 uur. De doelstelling was 11 plekken van in totaal 341 uur. Het verschil is 17 uur. Dit is te verklaren: er zou een 12e persoon starten, maar als gevolg van complexe problematiek van deze kwetsbare persoon heeft dit helaas in 2019 nog niet geresulteerd in een daadwerkelijk arbeidscontract.

Verordeningen en beleidsregels
Wij hebben in 2019 de verordeningen en beleidsregels voortvloeiende uit de Participatiewet geëvalueerd. Er zijn verschillende evaluatiemomenten geweest, niet alleen intern maar ook in BOCE-verband. Ook op AMRD niveau zijn de gezamenlijke regelingen geëvalueerd. Geconcludeerd kan worden dat niet alle regelgeving actueel is. De voorbereiding van de wijziging van bepaalde verordeningen en beleidsregels is reeds in gang gezet. Hierbij gaat het onder andere om de Verordening Individuele studietoeslag en de Beleidsregels Bbz. De nog te actualiseren verordeningen en beleidsregels zullen in 2020 op proces worden gezet en worden voorgelegd ter besluitvorming.

Gezondheidszorg

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Bij het voorkomen van problemen is sport en bewegen belangrijk. De ambitie is dat wij een bloeiend verenigingsleven hebben en mensen in beweging willen brengen door:

  • Voor iedereen belangrijke voorzieningen beschikbaar laten blijven/maken, of het nu gaat om zorg, sport of kunst en cultuur;
  • Het stimuleren van een gezonde leefstijl door sport (en cultuur), ontmoeting, gezondheid & preventie, participatie en weerbaarheid te ondersteunen en te faciliteren;
  • Met behulp van sport gezondheidsachterstanden aan te pakken;
  • Meer aandacht voor sport en bewegen voor de doelgroep van inwoners met een lichamelijke of verstandelijke beperking;
  • Invulling geven aan regionale mogelijkheden om deelname aan sport, cultuur en gezondheid te promoten of mogelijk te maken."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Project 'Aan de slag met preventie'

In Drenthe kampen inwoners, meer dan gemiddeld in Nederland, met gezondheidsrisico’s en –problemen. Drenten roken meer, drinken vaker alcohol en hebben meer last van overgewicht. Bovendien zijn er grote gezondheidsverschillen en is er sprake van vergrijzing. De Drentse gemeenten zijn daarom gestart om stevig in te zetten op een integrale aanpak van preventie gericht op de gezondheid van hun inwoners. Binnen onze gemeente is dit project is opgepakt in het Vitaliteitsnetwerk. Dat is  onderdeel van de stichting Gezond Coevorden. Het Vitaliteitsnetwerk bestaat uit deelnemers van de GGD, Sport Drenthe, Icare, MWC, een diëtiste , een gepensioneerd fysiotherapeut , POH Jeugd, huisarts  en beleidsmedewerkers van de gemeente. Vanuit het Vitaliteitsnetwerk is de werkgroep ‘Samenspel’ gevormd om een vervolg te geven aan het rapport van Tgo/Social Envoy, ‘Samenspel’. We zijn in 2019 gestart in de wijken Poppenhare en Lootuinen en de woonkern Dalen. In de wijken Poppenhare en Lootuinen is de aanpak die in het onderzoek door Tgo/Social envoy is toegepast, gecontinueerd. Het opbouwwerk heeft een aantal één-op-één gesprekken gevoerd met met individuele inwoners, groepen inwoners, de supermarkt, cafetaria, en een sportschool. Inmiddels is een plan van aanpak opgesteld voor de 'jonge moeder groep' en de jeugd. In Dalen hebben we een aantal dialoogtafels georganiseerd in samenwerking met Dorpsbelangen Dalen, waarbij de bestaande werkgroepen in Dalen, professionals, zorgaanbieders, vrijwilligers, de ouderenbond en de bibliotheek zijn aangehaakt. Inmiddels zijn er door de deelnemers drie thema's gekozen waarmee de werkgroepen aan de slag gaan: 'eenzaamheid',  'langer thuis blijven wonen' en 'vergroten sociale betrokkenheid'. De volgende stap is om (elementen uit) effectieve interventies/activiteiten in te gaan zetten.

Vanuit het Vitaliteitsnetwerk is in 2019 ook de adviescommissie Initiatieven Gezond in Coevorden ontstaan. De adviescommissie buigt zich over de aanvragen die binnen het Stimuleringsprogramma 'Gezond in Coevorden' binnen komen. De commissie geeft advies aan de aanvragers waarbij aandacht is voor een integrale aanpak, duurzame (structurele) activiteiten/interventies en het bereiken van kwetsbare inwoners.

We willen door samenwerking met de diverse betrokken organisaties invulling geven aan Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG), het (lokale) sport- en preventieakkoord, het project ‘Aan de slag met preventie’ en het Stimuleringsprogramma Gezond in Coevorden.

Sport

Wat wilden wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden wij bereiken?

Onze doelstelling in de programmabegroting 2019 was als volgt:

"Continuering van de afspraken met de buitensportverenigingen. De afspraken zijn in het kader van bezuinigingen in nauw overleg met de buitensportverenigingen tot stand gekomen. Alle verenigingen zijn verantwoordelijk voor het beheer en instandhouding van de accommodatie en iedere vereniging wordt gelijk behandeld."

Wat hebben wij gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben wij gedaan?

Kwaliteitsimpuls buitensportaccommodaties
Bij de Programmabegroting 2019 zijn middelen toegekend voor een kwalitatieve investering in de buitensportaccommodaties. Samen met de betrokken verenigingen is er voor gekozen om voor de uitwerking van de kwaliteitsimpuls prioriteit te geven aan de velden, veldledverlichting en de toegankelijkheid van de accommodaties. De genoemde onderdelen zijn per vereniging geschouwd en onderzocht. Samen met de verenigingen zijn keuzes gemaakt en is de aanbesteding voor de uitvoering van de werkzaamheden  aan de velden en de veldledverlichting door de betreffende verenigingen in gang gezet. De uitvoering zal in 2020 plaatsvinden. 
De toegankelijkheid is door het platform gehandicaptenbeleid Coevorden per vereniging onderzocht. De uitwerking daarvan vindt in  2020 plaats, evenals de nadere ontwikkeling (fase 2) van de kwaliteitsimpuls.      

Stichting de Swaneburg - gasloos en verduurzaming Drostenhal
De stichting de Swaneburg heeft in 2018 als beheerder van het sportcomplex de Swaneburg een verzoek ingediend voor extra middelen om tot een gasloze exploitatie te komen. Na een door uw raad gevraagde second opinion heeft u op 24 september 2019 besloten om voor het project gasloos een krediet van € 500.000 beschikbaar te stellen. De Provincie Drenthe heeft € 140.000 beschikbaar gesteld. Wij hebben als gemeente € 150.000 beschikbaar gesteld. De kapitaallasten van de netto-investering van € 210.000 wordt middels de exploitatiebijdrage aan de stichting verrekend.
De stichting heeft de verdere uitwerking opgepakt en is de voorbereidende gesprekken voor een aanbesteding gestart. Het project wordt in 2020 afgerond.

Sinds 2017 beheert en exploiteert de stichting de Swaneburg ook sporthal de Drostenhal. De stichting heeft ook voor dit gebouw de verduurzaming opgepakt. De voorbereidingen voor de eerste fase zijn afgerond en de werkzaamheden voor de vervanging van de dakbedekking, in combinatie met extra isoleren en plaatsen van zonnepanelen, zijn gestart en worden begin 2020 afgerond.   

Accommodatiebeleid
In 2019 hebben wij een subsidieregeling Accommodaties in de samenleving vastgesteld. Hiermee lopen wij vooruit op te ontwikkelen accommodatiebeleid en het dient als basis voor investeringen. Eigenaren/beheerders van in de regeling benoemde maatschappelijke accommodaties kunnen voor investeringen in groot onderhoud, renovatie, verbouw en verduurzaming een beroep doen op deze regeling.

Alle maatschappelijke accommodaties zijn bezocht om de huidige bezetting en toekomstige behoefte in kaart te brengen. Dit zal als uitgangspunt dienen voor nog verder uit te werken accommodatiebeleid.

Toelichting op de belangrijkste verschillen

Terug naar navigatie - Toelichting op de belangrijkste verschillen
Verschillen programma werk, jeugd en inkomen
Bedragen x € 1.000
Saldo voor reserve- Reserve- Saldo na reserve-
mutaties mutaties mutaties
Algemene voorzieningen 31 0 31
Gezondheidszorg 46 0 46
Individuele voorzieningen -740 0 -740
Inkomen 994 0 994
Participatie 268 0 268
Preventie 56 0 56
Sport -21 10 -11
Totaal 633 10 643

Individuele voorzieningen, incidenteel/structureel nadeel € 740.000
Jeugdhulp
In navolging van 2018 constateren wij dat de jeugdhulpproblematiek onverminderd complex en intensief is. Per saldo zijn kosten van jeugdhulp in 2019 licht gestegen ten opzichte van 2018. Er is een tekort van ongeveer € 208.000.
Een jaar eerder was er sprake van een fors tekort. Dit tekort doet zich in 2019 niet in die mate voor omdat wij voor de jaren 2019-2021 aanvullende middelende van het Rijk hebben ontvangen om de tekorten te dekken en te werken aan constructieve oplossingen binnen de jeugdhulp.
Wij constateren dat de kosten van de ambulante GGZ en specialistisch verblijf nog steeds stijgen. Ook de kosten voor maatwerkoplossingen zijn gestegen. Daar tegenover staat dat de kosten die verband houden met het bevorderen van zelfredzaamheid een daling laten zien. Dit geldt ook voor de kosten die verband houden met dyslexie.
In 2019 betrof de aanvullende bijdrage van het Rijk € 850.000. Daarnaast hebben wij ongeveer € 70.000 ontvangen voor jeugdhulp aan kinderen in het AZC. Verder hebben wij in 2019 enkele voordelen kunnen inboeken vanwege correcties over het voorgaande jaar. Dit betreft een voordeel van ongeveer € 60.000. Door deze correcties en de aanvullende Rijksmiddelen is het tekort op de jeugdhulp in 2019 beperkt gebleven tot € 208.000.

Wmo
Binnen de Wmo-voorzieningen is sprake van een nadelig resultaat van € 566.000. Dit resultaat wordt veroorzaakt door zowel incidentele effecten alsook een structureel effect.  Het nadelige resultaat wordt vrijwel volledig veroorzaakt door een overschrijding op de kosten van de voorzieningen Hulp bij het Huishouden en Schoonmaakhulp.

Een eerste financieel effect is het gevolg van het schrappen van de eigen bijdrage op onze algemene schoonmaakvoorziening. Voortschrijdend inzicht leidt ertoe dat wij hebben besloten de eigen bijdrage op deze voorziening te laten vervallen. Uw raad is hierover in een brief van 27 augustus 2019 in kennis gesteld. Op grond van nadere toetsing van de criteria die in de wet worden gesteld, concluderen wij dat onze voorziening Algemene schoonmaakhulp vanaf 1 januari 2019 een algemene voorziening is waarop het abonnementstarief van toepassing moet zijn. Dit leidt voor 2019 tot een inkomstenderving van ongeveer € 200.000.
De structurele inkomstenderving proberen we onder andere op te vangen met een beweegprogramma voor ouderen. We proberen het beroep op huishoudelijke ondersteuning hiermee te voorkomen of een paar jaar uit te stellen. Onder Preventie en Ouderen wordt hierop een nadere toelichting gegeven. Wij maken onderscheid tussen een preventieve groep en een actieve groep. De investering in de preventieve groep bedraagt circa € 70.000. De investering in de actieve groep bedraagt circa € 75.000. Het eerste bedrag is verantwoord onder de kosten van Preventieve voorzieningen. Het tweede bedrag onder de kosten van Individuele voorzieningen. 

Naast de genoemde incidentele overschrijdingen is er ook sprake van een structureel negatief effect. Het gebruik van de genoemde voorzieningen is in 2019 met ruim 7% toegenomen. De zorgkosten zijn  hierdoor met ongeveer € 250.000 toegenomen. Deze stijging is mede het gevolg van de invoering van het zogeheten abonnementstarief per 1-1-2019 op maatwerkvoorzieningen. Dit abonnementstarief leidt enerzijds tot lagere inkomsten uit eigen bijdragen en anderzijds tot meer aanvragen voor deze voorzieningen (aanzuigende werking). Wij constateren dat de compensatie die wij in 2019 van het Rijk hiervoor hebben ontvangen, niet toereikend is om beide effecten tezamen op te vangen.

Overige verschillen
Wij zien dat de kosten voor bijzondere bijstand in 2019 opnieuw zijn gedaald. Verder zijn er enkele kleinere voordelen de kosten van de Doe-mee-pas en de kosten voor schulphulpverlening.

Eigen bijdrage
Op basis van de overzichten van het CAK kunnen wij de aantallen personen, soort en omvang van de zorgverlening beoordelen met onze eigen Wmo-administratie. Door het ontbreken van inkomensgegevens op deze overzichten, is de informatie over de eigen bijdrage ontoereikend om de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. De Kadernota Rechtmatigheid 2018 van de commissie BBV zegt hierover het volgende: door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kan worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau, zoals hiervoor is toegelicht.

Inkomen, incidenteel voordeel € 994.000

Uitkeringverstrekking, voordeel € 902.000
Voorheen hanteerden wij de werkwijze dat wij de rijksbijdrage die wij ontvangen voor het verstrekken van uitkeringen inclusief een marge afdekken in de begroting. De marge was 10% bovenop de rijksbijdrage. Deze 10% was het eigen risico dat wij lopen als er meer uitkeringen worden verstrekt. Wij zagen in 2019 dat het aantal uitkeringen daalde. In de Halfjaarrapportage hebben wij een deel van het eigen risico vrij laten vallen. We hebben nog 2,5% afgedekt. Bij de definitieve cijfers over 2019 zien we dat er nogmaals sprake is van een voordeel. De rijksbijdrage is € 300.000 hoger dan bij de halfjaarrapportage bekend was. Ook zijn de inkomsten uit terugvordering en verhaal hoger dan verwacht, namelijk € 158.000. De totale kosten voor de uitkeringen (Wwb, Ioaw, Ioaz en Bbz) vallen € 580.000 lager uit.
In de Programmabegroting 2020 hebben wij de incidentele bijstelling die we bij de Halfjaarrapportage hebben doorgevoerd, structureel verwerkt. Het voordeel in de jaarrekening betreft voor een deel de hogere rijksbijdrage. Omdat het Rijk de bijdrage aanpast aan het aantal verstrekte uitkeringen, verwachten wij dat dit voordeel incidenteel is.

Uitvoeringskosten gemeente Emmen, voordeel € 92.000
Gemeente Emmen voert voor ons een deel van de gemeentelijke taken voor de Wwb, Bbz, Ioaw en Ioaz uit. De kosten voor deze uitvoering worden berekend op basis van onder andere het aantal behandelde aanvragen. Omdat dit aantal lager is dan verwacht, liggen de uitvoeringskosten ook lager.

Participatie, incidenteel voordeel € 268.000
Dit voordeel wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt door een beter resultaat bij Sociale Werkvoorziening Emco. Ten opzichte van de bijgestelde Emco-begroting is het resultaat € 1.512.000 beter. Dit leidt voor ons ten opzichte van de begroting tot een voordeel van ongeveer € 238.000. Naast het voordelige resultaat op de Emco is er nog sprake van enkele kleine verschillen op de onderdelen re-integratie en inburgering. Deze verschillen leiden in totaliteit tot een voordeel van € 268.000.

Preventie, incidenteel voordeel € 56.000
In 2019 hebben wij de subsidie voor Icare Jeugdgezondheidszorg (0-4 jarigen) voor het jaar 2017 en 2018 definitief vastgesteld. In beide jaren zijn er minder kinderen geboren dan verwacht. Daarnaast is er in beide jaren minder uren besteed aan de uitvoering van het project Home Start. In totaliteit heeft dit geleid tot een terugvordering van ongeveer € 77.000. Daarnaast zijn de kosten voor de subsidie van 2019 iets lager dan begroot. Naast het genoemde voordeel is er sprake van enkele kleine voordelige verschillen op de kosten van incidentele preventie, de jeugdgezondheidszorg voor de groep 4-18 jaar en preventieve logopedie. In totaliteit is hierdoor sprake van een voordeel van € 126.000.
Zoals onder de toelichting op de Individuele voorzieningen reeds is gemeld, hebben wij een bedrag van ongeveer € 70.000 voor de pilot Powerfull Ageing verantwoord onder de kosten van Preventieve voorzieningen. Per saldo is hierdoor op de Preventieve voorzieningen sprake van een voordeel van € 56.000.